Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Umum Müdür Yardımcısı Muharrem Kiraz, 41 işçinin hayatını kaybettiği Amasra’daki beyaz zehir ocağındaki patlamaya ilgili, “Bizim zat öngörümüz, araştırmalar ve eldeki veriler havalandırmadan kaynaklanan ayrımsız sorun olmadığı, bir kaza olmadığı şeklinde.” dedi.

Bartın’ın Amasra ilçesinde meydana mevrut beyaz zehir kazasının yekpare yönleriyle araştırılarak benzer kazaların önlenmesine yönelik tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan TBMM Araştırı Komisyonu, DÜRÜST Tümen Kayseri Mebus Taner Şans başkanlığında toplandı.

Talih, konunun yekpare yönleriyle aydınlatılması üzere çalıştıklarını, ilişkin kamu hava ve kuruluşlarının temsilcilerini dinlediklerini, ferda da konuyla ilişik eksper akademisyenleri dinleyeceklerini söyledi.

Amasra’daki eroin ocağında inceleme yapacaklarını ve eroin şehitlerinin aileleriyle görüşeceklerini tamlayan Felek, “Komisyonumuzda, Mecliste grubu mevcut tam partilerin mensupları olarak bire bir hassasiyetle, kendimizi yargının yürütmenin hesabına koymadan, hüküm cümlelerini kullanmadan konuşmalarımızı yapacağız ve araştırı raporunun sonucunu kamuoyuyla paylaşacağız.” diye konuştu.

HDP İstanbul Saylav Ulvi Kenanoğlu, Encümen çalışmaları böylece bu nev faciaların aynı daha yaşanmamasını sağlayacak kararlar alınmasını irade etti.

Soma’daki maden kazasının arkası sıra Mecliste kurulan Komisyonun öneri ve raporlarının uygulanıp uygulanmadığının de komisyonca araştırılması gerektiğini dile getiren Kenanoğlu, geçmiş kazaların arkası sıra gerekenler yapılmadığı üzere bu çeşit kazaların esasen yaşandığını söyledi.

“Maalesef bizde istifa kültürü bulunmayan”

CHP Zonguldak Mebus Ünal Demirtaş, Komite Başkanı Kader’ın, Enerji ve Elbette Kaynaklar Bakanlığı yaptığı dönemde 6 balaban beyaz zehir kazası yaşandığını rapor ederek “Sizin döneminizdeki eroin kazalarında, kurumların başındaki arz yüksek emanet namına siyaseten siz sorumlusunuz. 6 maden kazasında bakanlık yapmış emanet yerine bu Komisyonda olmamanız elan uygun olurdu diye düşünüyoruz.” dedi.

Soma’daki eroin kazasından ibret alınmadığı amacıyla bu asıl kazaların bitmeme ettiğini savunan Demirtaş sözlerini şöyle sürdürdü:

“Maalesef bizde istifa kültürü namevcut. Kentlileşmiş tıpkısı ülkede olsaydı enerji bakanı ricat ederdi. Ayrıca Amasra’daki kazanın peşi sıra hazırlanan eksper raporunda olayın yüzdelik 80’i açığa çıkarılmış. Raporda TTK Genel Müdürü Kazım Eroğlu’nun 3 maddeden detone olduğu, umum müdür yardımcısının da detone olduğu yazıyor. Olayda tek maddeden detone mevcut bir mühendis mevkuf amma 3 maddeden kusurlu olan Genel Müdür azade. Bu iki kişinin üzerindeki imtiyaz tıpkı an geçmiş kaldırılıp yargılanmalarına başlanmalı. Antrparantez iki periyot önceki Kazım Eroğlu’nun Enerji Bakanı’na istifasını sunduğu ancak akseptans edilmediği yönünde haberler imdi ve yalanlanmadı da. İki dip düzey formalist halen koltuğunda oturuyor. Eğer istifası akseptans edilmediyse Bakan eliyle TTK Genel Müdürü ve Yardımcısı korunacak diyerek düşünüyoruz. Elbette yargılama yapmıyoruz ama gerçeklerin açığa çıkması bile lazım.”

Talih’ın Komisyon Başkanlığına itiraz

Komite Başkanı Baht, Demirtaş’a aksülamel göstererek “Acılar üzerinden siyasa yapmayacağımızdan bahsetmiştim. Uzman raporu vardır amma serencam etki değildir. Hukukçular bunu çok iyi agâh. Şu anda TTK Umumi Müdürü ve ait genel müdür yardımcısı burada bulunmuyor. Bulunmaları akilane değildi.” cevabını verdi.

Encümen üyelerinden egemenlik içeren cümleler kurmamalarını isteyen Baht, “Tığ yargının yürütmenin yerinde değiliz. Bu kazanın sebeplerine inilmesiyle müteallik ne gerekiyorsa sözümüzü ve emeğimizi esirgemeyeceğiz. Hiçbir şekilde bu konunun kenarda kalmasına ayn yummayacağız.” diye konuştu.

CHP Zonguldak Mebus Bahir Yavuzyılmaz’ın “Başka Yarkurul başkanı yapacak kimesne yok muydu SELIM Parti’birlikte?” sözlerine Talih, “Benim nezaketimi zorlamayın. Acılar üzerinden sömürme yapmayın.” karşılığını verdi.

CHP Antalya Saylav Vazıh Özer, herkesin güçlük alması gerektiğini söyleyerek “Sayın Şans 6 kazada bakandı. Tek hesap vermedi, ‘Ben kalın alıyorum.’ demedi. Burada komite başkanı olması benim açımdan akla yatkın değildir. Yani bu format FETÖ komisyonundaki FETÖ’cünün yarkurul başkanı olması kadar tıpkı şeydir. Yapmayın ihvan, bu anlayıştan çıkın imdi. Bu, fırka meselesi değil, hepimizin meselesi. 41 madencinin vebali boynumuzadır.” ifadesini kullandı.

“Kazanın sistem şekliyle alakadar ilçe tatmin raporu oluşturulacak”

Komisyonda, TTK Umum Müdür Yardımcısı Aşure Ayı Kiraz ve bazı TTK yetkilileri, kurumun mevzuatı, yapısı ve çalışmalarıyla ilişik lokma tatlısı yaptıktan sonra Amasra’daki maden ocağında yaşanan kazaya ilgilendiren soruları yanıtladı.

Kiraz’ın, soruların çoğunun beceri olması dolayısıyla yazılmış kendisine vukuf sunmayı önermesi üzerine Encümen Başkanı Felek, “Şu anda bize bu konuyla ilişik rastgele makule konuyu anlatabilirsiniz. Teknik bilgi bile verebilirsiniz. Icabında hikmet alacağınız yetkililerle telefonla angajman kuralım. Yeter kim bugün bize enerjik ve hararetli bilgiler verin.” dedi.

Kiraz, Amasra’daki eroin ocağındaki temel aspiratörün 1978’birlikte kurulduğunu ve 11 bin metreküp/dakika kapasitesi olduğunu kaydetti.

Mevzuata göre aspiratörün çift cepheli çalışması gerektiğini anlatan Kiraz şöyle konuştu:

“Aspiratörün kapasitesi dar değil ama mevzuat çift yönlü çalışmasını istiyor. Bakir aspiratör amacıyla ihale yapıldı ancak proses pandemiye denk geldi. O dönemde firma materyal tedarikinde dava yaşandığını söyledi. Sonraları uygun tekâlif olmadığı amacıyla ihale 3 nöbet yeniden yapılmak zorunda kaldı. 18 Ilk Teşrin 2021’üstelik kullanılmamış sözleme imzalandı. Firma üstenme süresi içerisinde sıkı dışından ati malzemeyi temin edemediği gerekçesiyle süre uzatımı istedi. Süre uzatımı verdik. Sonradan gine süre uzatımı murat edildi. Firma en üst eksiklikleri tamamladığını, sahaya getirip spekülasyon yapacağını söyledi ama bu hususi ebat yaşandı.”

Kiraz, yıpranmamış aspiratörün bu nev bire bir kazaya etkisinin olmayacağını aktararak “Bizim kendi öngörümüz, araştırmalar ve eldeki veriler havalandırmadan kaynaklanan aynı kaymakamlık olmadığı şeklinde. Mevzuat, evgin benzeri durumda ve ihtiyaç halinde emiş hesabına itiş yapabilen aynı emmeç olmasını öngörüyor. Fakat böyle bire bir emmeç olsaydı bile kazaya etkisi olmazdı.” ifadesini kullandı.

Kazanın, TTK aracılığıyla de araştırıldığını anlatan Kiraz, “Elimizdeki mukayyet veriler, işçilerin ifadeleri ve özge verilerle süreci değerlendirmeye çalışıyoruz. Ehlivukuf arkadaşlarımız tıpkısı araya gelip farklı senaryoları değerlendirmeye çalışıyor. yavaş yavaş, aşama hamle değerlendirme yapılıyor.” dedi.

Alt Kurul Başkanı Nasip, tike ve açıklamaların “yeterince aydınlatıcı” olmadığı kanaatine vardıklarını belirterek TTK Umum Müdür Yardımcısı Kiraz’ın kamu soruları kerte almasını ve ati hafta baştan Komisyonda detaylı yerine vukuf vermesini istedi.

Beyaz Zehir ve Yer Yağı Kontrol Genel Müdürü (MAPEG) Cevat Tendürüst ile Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Kurumu Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Kişi Ayaz bile kurumlarının himmet ve faaliyetleriyle ilişik Komite üyelerine vukuf verdi.