Elazığlı ve Tuncelili besiciler, Yerey Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) ton başına 5 bin 250 TL namına açıkladığı rüşvet satma fiyatını protesto etti. Elazığ’daki TMO önünde toplanan besiciler yerine açıklama özne Şavak-Der Başkanı Naim Doğan, açıklayan arpa eş fiyatının üreticinin beklentilerinin haddinden fazla uzağında olduğunu, nakliye gideri ile titrem başına 6 bin lirayı aştığını belirterek, hayvancılık sektörünün finiş noktasına geldiğini söyledi.

Elazığlı ve Tuncelili besiciler, bugün Elazığ’daki TMO önünde matbuat açıklaması yaptı. Besiciler, 5 bin 250 TL olarak açıklanan rüşvet mir fiyatının faziletli olduğunu ve bu konuda devletten destek beklediklerini rapor etti.

“KRİZ VE BILICI GÜCÜNDEKİ AZALMA DİKKATE ALINMADAN BELİRLENMİŞTİR”

Şavak-Der Başkanı Naim Doğan, şunları söyledi:

“Bizler Tunceli ve Elazığ ilinde hayvancılıkla uğraşan çiftçileriz. Bilindiği için 17.10.2022 tarihinde Yer Mahsulleri Ofisi vasıtasıyla 2022-2023 rüşvet satış fiyatı 5 bin 250 TL yerine açıklanmış, küçük efsanevi başına mahiye 18 liralık kalkışmak için dağıtımların yapılacağı belirtilmiştir. Açıklanan rüşvet fiyatına nakliyeleri üstelik eklediğimizde, önümüze titrem başına 6 bin TL’yi geçecek olan bir resim çıkmaktadır. Öncelikle yorumlamak gerekir ki açıklayan arpa satış fiyatı, üreticinin beklentilerini karşılamanın çokça uzağında olup, üreticinin somut durumunu, hayvancılık sektörünün yaşadığı krizi ve üreticilerin çalım gücünde meydana gelen azalmayı dikkate almadan belirlenmiştir. Sabık seneye göre Şube rüşvet satış bedeli yaklaşık yüzdelik 40 kalık, buna rağmen küçükbaş hayvan satış fiyatları ise geçen seneye bakarak değiş göstermemiş, peynir ve tıpkı hayvanca ürünlerin fiyatında ise artan maliyetler karşısında akilane tıpkı bedel artışı yapılmamıştır. Hayvancılık sektörü finiş noktasına gelmiştir. Yetiştirici adına ağızotu, rüşvet, saman fiyatlarındaki fahiş artıştan kontekst birçoğumuz hayvanımızı satmak zorunda kalmakta olup, bazı üreticiler ise hayvan sayısını kısıntı yoluna gitmektedirler.

“HAYVANCILIKTA YAŞANAN SIKINTILAR TARIM VE GIDA SEKTÖRÜNÜ DAHI ETKİLİYOR”

Genişlik yoğun karşılaştığımız dava ise kalan yem, saman ve özellikle de rüşvet fiyatlarıdır. Yetiştirici kendisine bizler, TMO marifetiyle yapılacak rüşvet dağıtımından ekolojik ortam yaz aylarında yerli üreticiden bile rüşvet temini için gidemedik. Zira hepimizin beklentisi, arpa bey fiyatının akıllıca seviyede olacağı yönündeydi. Fakat denetimsiz, kontrolsüz erkin piyasa fiyatları başvuru alınarak 5 bin 250 TL fiyatının belirlenmesi, hakkaniyete muhalif olduğu üzere, üreticinin halihazırda yaşadığı soylu erki sıkıntıyı elan bile derinleştirecektir. Çünkü sadece arpa, saman, ağızotu fiyatları değil, reçete taşımalık ve plato icar parası dahi kilolu oranda artmıştır. Unutulmamalıdır kim hayvancılık sektöründe yaşanan boğunuk proses çabucak biz üreticileri etkilememekte, ekincilik ve besin sektörünü birlikte etkilemektedir. Bu durumdan kaynaklı mütezayit yemleme, arpa fiyatlarına daha çok ‘dur’ denilmelidir. Filhakika iki yıldır yöremizde yaşanan kuraklıktan ortalık vahim etki yaşıyoruz. Teşrinievvel ayının sonlarına gelmemize rağmen hayvanımızı yayladan kışlaklara getiremiyoruz. Bu durumdan kaynaklı hem hayvanlarımız telef olmakta hem de soğuk alarga dünya hayvanlarımız, çobanlarımız ve bizler mağdur olmaktayız. Tığ, üreticiler olarak açıkladığımız nedenlerden âlem taleplerimizin dikkate alınmasını istiyoruz.”

“ÜRETİCİYE BINDI OLUN”

Naim Doğan ise besicilerin taleplerini şöyle açıkladı:

“17 Teşrinievvel’dahi müdürlüğünüz yoluyla açıklayan rüşvet satış fiyatının makul seviyeye çekilmesini, rüşvet satış fiyatının tayin sürecine üreticinin de katılmasını sağlayıcı mekanizmaların oluşturulmasını, kontrolsüz benzeri şekilde değişen ve küsurat yemleme, arpa, saman fiyatları ile ait denetimlerin sıklıkla yapılmasını, 2 ayda aynı değil, değme ay ağır ezgi yerine rüşvet satışının yapılmasını, rüşvet dağıtımının efsanevi sayısı gözetilerek ve hayvanın zinde beslenmesini gözetecek miktarda yapılmasını; rüşvet, saman eş fiyatlarıyla işletilecek takvim hususunda üreticinin bilgilendirilmesini ve gelişigüzel sene eylül kocaoğlan başına kadar sürecin tamamlanarak fiyatların açıklanmasını temenni ediyoruz. Son kendisine, Bakanlığa, TMO Genel Müdürlüğü’ne ve ilişkin kamu kurumlara buradan sesleniyoruz. Üreticinin sesini duyun. Üretici adına bizler, tükenme noktasına geldik. Yemleme, rüşvet fiyatlarını derhal indirin ve üreticiye destek olun.”

“BİZ HAYVANLARIMIZA BAKAMAYACAĞIZ”

Tunceli Pertek’te aktif Içtihat Aktemur ise küçükbaş efsanevi fiyatının kocabaş efsanevi fiyatının gerisinde kaldığını ve bu durumun Cumhuriyet Altını tarihinde görülmemiş bir format oluğunu söyledi. Benzin fiyatlarının önünün kesildiğini, tıpkısı durumun et fiyatlarında bile geçmek istendiğini anlatım fail Aktemur, şunları söyledi:

“Tunceli Pertek’te küçükbaş hayvancılıkla uğraşıyorum. Zaman burada Toprak Mahsulleri Ofisi’nin önüne gelmemizin sebebi, arpa fiyatlarının haddinden fazla fiyatlı olması. Güzeşte yıl rüşvet 2 bin 200 TL, bu yıl ise 5 bin 250 teklik. Pozitif mahiye ayrımsız harcama elan üzerine ati. Bu şekilde olduğu zaman biz hayvanlarımıza bakamayacağız. Rüşvet alamıyoruz. Bu üstelik besicilerimiz için kalın olacaktır. Tığ, deri üretimi yapıyoruz, benzen üretimi yapıyoruz. Sütün önün kesmişler. ‘Benzin yükselmesin’ diyorlar, pahalılık yükselecekmiş. bundan sonra etin de 92 liradan önünü kesmişler. Buğulanmış dallama etleri de kuzu eti ile benzeri değere gelmiş. Bugüne kadar Cumhuriyet tarihinde tek antlaşma sığır etleri kuzu etinin uğrunda olmamıştı. Bugün dana kesimi 107 liralık, kuzu hitit 92 lira. Tığ, bunları akıllıcasına bulmuyoruz.

“PARA ŞIŞKINLIĞI YÜKSELMESİN DİYE ENFLASYONU BİZİM CEBİMİZE KOYMUŞLAR”

Küçükbaş rastgele zaman 10-15 lira üstünde oluyordu ve bizi kurtarıyordu. Deminden para şişkinliği yükselmesin diye niteleyerek bu şekilde yapılan, bakanlık vasıtasıyla, bu uygulama doğru aynı aplikasyon değildir. Para Şişkinliği yükselmesin diye niteleyerek enflasyonu bizim cebimize koymuşlar. Enflasyon cebimizde geziyor. Bizim rastgele şeyimizi aldılar. Biz da buna karşılık bekliyorduk kim vekâlet birlikte bizim elimizi alacak, özlük cebine koyacak. Bugün Yerey Mahsulleri Ofisi’nin bize akla yatkın arpa vermesini bekliyorduk. Alamıyoruz. Bugün bu şartlarda benim ürünümün önünü kesmişsin, ben meydan değerinin içerisinde alamıyorum. Amma bunun karşılığında sattığım ürünün bile önünü kesmişsin. Ben satamıyorum dal fiyata. Bu şekilde olduğu antlaşma ego kuşkusuz geçineceğim? Bu şekilde olduğu antlaşma üreticiler şüphesiz yaşayacak? Buna baktığınız zaman neyi gösteriyor? Bu şekilde giderse hayvancılık bitecek. Ferda çokça geç olacak, zaman bize topluluk çıksınlar. Zaman biz, müstahsil namına yaylalardan, köylerden buraya vürut amacımız budur. Bize sahip çıksınlar.

“20 DÖNEM İÇİNDE ARPA FİYATLARI 7 BİN 200 LİRAYA ÇIKTI”

Verdikleri arpa fiyatları, bundan bir ay öncesinde azade piyasada 6 bin 300-6 bin 400 liraya satılıyordu. Ne olduysa bu 20 periyot içerisinde rüşvet 7 bin 200 liraya daha çok, ayrımsız ay olmadan. Bilahare nezaret açıklama yaptı. ‘Tığ, piyasanın yüzde 20 altında arpa satacağız’ diye niteleyerek. Tıpkısı kamer içerisinde ne değişti birlikte bu arpa fiyatı 7 bin 200 liraya artık? Elan eski 6 bin 400 liradan, bundan 2 kamer ilk arpaları vermiş olsaydı, yüzde 20 tenzilat yapmış olsaydı 4 bin liraya vermiş olacaktı, bizim ihtiyaçlarımızı bir iki dahi olsa karşılayacaktı. Bugünün şartlarına baktığımız devir tığ, bu şekilde hayvancılık yapamayız. Biz, savmak yemeyecek miyiz? Tığ, diğer vatandaşlar gibi peynir, yağ, tortu alıyoruz. Kişi ürettiklerimizin dışında makarna, bulgur almayacak mıyız? Çarşıda oturup tıpkısı bardak öz içmeyecek miyiz? Tığ, çocuklarımızı evlendirmeyecek miyiz? Füru okula gidiyor. Ayrımsız çocuğun masrafı hangi kadar? Bu işlemler akilane değildir. Bu şekilde devletimizin bize sahip çıkması, hükümetimizin yanımızda olmasını istiyoruz. Bu şekilde giderse hayvancılık bitecek.”

“EKİM AYININ SONUNA GELDİK AMA BESİCİ BIBI YAYLADAN KÖYÜNE DÖNEMEDİ”

Ailesi ile alay malay yıllardır besicilikle uğraşan, tıpkısı zamanda bile avukat olarak çalıştığını belirten Sinan Can ise arpa fiyatlarında 4 bin teklik kabilinden bire bir beklentinin oluşturulduğunu, ancak açıklanan rakamın beklentilerin ırak olduğunu söyledi. Sinan Duygusal, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Ailemle yıllardan beri hayvancılık sektöründe uğraşmaktayız, fakat 2 yıldır haddinden fazla yavaş bire bir sektörel krize cebin karşıyayız. Bu hem dünyada olan ekonomik krizden kaynaklı hem bile hele özelde hayvancılık sektörünün yaşadığı sıkıntılarla müntesip. Çokça tikel oranda yem, rüşvet ve saman fiyatlarının artışı bahis konusu oldu. Bu süreçlerde hiçbir şekilde üreticinin kazandığını düşünmüyoruz. Tığ, bu gibi durumlarda üreticinin görüşü ve fikrinin alınarak üstelik bu kararların belirlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Fakat baktığımız ahit, özellikle sonuç açıklayan arpa fiyatları ile ait üretici çokça gösterişli bir kıygınlık yaşıyor. 6 bin TL’nin üzerine güzeşte titrem başı arpa fiyatları açıklandı. İnsanlarımız bu konuda haddinden fazla tehlikeli mağdurluk yaşıyorlar. Özellikle 2 yıldır yaşanan haddinden fazla yavaş bire bir kuraklık var. Bölgede bu kuraklıktan çevre üreticimiz ekstradan mağdur durumda. Teşrinievvel ayının sonları geldi, hala üreticilerimizin bire bir kısmı yaylalarda. Arpa fiyatları, ağızotu fiyatları, saman fiyatları faziletkâr olduğu üzere üreticiler hayvanlarını besleyemiyor. Bibi soğukta, kötü başlarında, efdal rakımlı dağlardan bibi dönemediler. Halbuki seçkin yıl ilkgüz kocaoğlan itibariyle köylere dönüşler olurdu. Teşrinisani kocaoğlan yaklaştı ancak buna karşın üreticimiz bibi erdemli dağlarda hayvancılık faaliyeti yürütmeye çalışıyor.

“SEKTÖRDE KAZANAN ÜRETİCİ DEĞİL, TECIMEN VE RESÜLMAL ODAKLARI”

Bu şekilde devletin bile desteklemesi gerekiyor. Hem destek alımları noktasında hem taşımalık desteği üzerine olması gerekiyor. Yem, rüşvet satış fiyatı üzerine üreticinin desteklenmesi gerekiyor. Zira hayvancılık sektörü, takkadak hayvancılık sektörü ile bağlı ayrımsız alanda değil. Ayrımsız zamanda azık, tarım sektörünü birlikte ilgilendiren tıpkı alan. Bakıyorsunuz, üreticimiz 35-36 liradan peynir satmış ama zaman tulum peynirin kilosu 170-180 liraya markette satılıyor. Bu durumdan kaynaklı adına de asıl yerine kazanan tüccar kesimi, resülmal odakları. Amma emek veren; fiziki, maddi, manevi yerine yıpranan üreticimiz bu süreçte maalesef asıl mağdur konumunda.

“TARIM BAKANLIĞI VE TMO SÜRECE ELAN CİDDİYETLİ YAKLAŞSIN”

Biz, özellikle Tarım Bakanlığı’nın bu konuda, Yer Mahsulleri Ofisi Umumi Müdürlüğü’nün henüz ciddiyetle ayrımsız şekilde bu sürece yaklaşmasını istiyoruz. Aslında kamuoyunda ümit, arpa fiyatlarının 4 bin TL olacağı yönündeydi. Bu beklenti ihtimal da bilinçli benzeri şekilde oluşturuldu. Ama insanlar, şu anda 6 bin liraya raci riskli ayrımsız izah yaptılar. Bunlardan kaynaklı bir nice herif, çoğu eş hayvanın sattı. Kart kucak evet da çoğu veladet yapabilecek kucak, efsanevi mezbahalarında kesildi. Hakeza bire bir resim ortaya daha çok. Biz, bu durumdan kaynaklı kendisine sesimizi duyurması üzere bu basın toplantısını yaptık.”