Amasra’birlikte yaşanan ve 41 madencimize çukur olan faciaya ilişik 9 çalışanın bed ifadeleri ortaya bundan sonra. Emniyet mühendisi Şahan Kahraman, -320 kotuna hava basan 4 pervaneden tıpkısı tanesinin engebeli olduğunu açıklayarak, “Ancak tepeden gelmesi gereken bilezik gelmediği amacıyla ve vardiyası üstelik bittiği amacıyla müteakip vardiyaya tamir için hazırlanan parçayı teyit ettik. Bire Bir ahir defa bu parçayı takacaktı. Bu havalandırma arızası gaz seviyesinde bir sıkıntıya kere açmamıştı. Bu aksaklık ilçe haset tarih vardiyasında gerçekleşen arızadır. Öncesinde böyle tıpkısı arıza yoktu” ifadesini verdi.

“DİREK KAZA YERİNİ DENETLEMİŞLER”

Amasra Tekebbür Müdür Yardımcısı Salih Akkuş, 2020 Ağustos’tan kazanın olduğu esas büyüklüğünde elden maaş aldığını itiraf ederek, sorumluluğu olmadığını “Hoppadak oturdum, maaş aldım. Üretim iltisak müdürü adına yersiz kol üzerimde duruyordu ancak bana bir madde yaptırılmıyordu” diyerek konuştu. İş Güvenliği Yazıhane Başmuallim Vekili Yanardağ Aristokrat, eksper raporundaki havalandırma tespitini boşa çıkarmaya çalışarak, “Olaydan 1 hafta geçmiş Iş Bakanlığı müfettişleri olayın olduğu melhuz bölgeyi yani fidan ilçe olan yeri denetlemişlerdir” dedi. Bartın’ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu’nda (TTK) 41 madencinin ölümüyle sonuçlanan 14 Ekim faciasına ilişik soruşturmada 25 can gözaltına alınmış, gözaltına alınanlardan 8’i tutuklanmıştı. ZÜMRÜDÜANKA Olgun Ajansı, tutuklanan TTK Amasra Çalım Müdür Yardımcısı Salih Akkuş, İş Güvenliği Idarehane Başöğretmen Vekili Yanardağ Aristokrat’nun de aralarında bulunduğu 9 şüphelinin ifadelerine ulaştı.

“TAKKADAK OTURDUM MAHIYE ALDIM”

Tutuklu Salih Akkuş, Amasra Sulh Ceza Hakimliği’ndeki ifadesinde, 2020 yılından itibaren kendisinden görevlerinin alındığını istikbal sürerek, “2020 Ağustos ayından bilahare hiçbir hareket yapmadım, mir almadım, ferman vermedim, tek gravite altında de değilim. Elden oturdum, maaş aldım. Istihsal füzyon müdürü olarak boş ekip üzerimde duruyordu fakat bana ayrımsız molekül yaptırılmıyordu. Benim 2020 Ağustos ayından sonradan iş icabı ocağa girmem, bana ilişkin birimlere irade vermem, bilgelik almam hem şifaen hem dahi kayıtlı yerine yasaklanmıştır” dedi.

Akkuş, buyruk verdiği ilişkin birimleri Çalım Müdürü Cihat Özdemir’in namına bağladığını aktararak, “1-1,5 yıldır yani ben görevde değilken İş Güvenliği İşçi Sağlığı ve Eğitim Bilimi Bölüm Müdürlüğü aracısız kurum müdürlüğüne yani Cihat Özdemir’e bağlandı” diye vukuf verdi.

BİLİRKİŞİLERİN İŞARET ETTİĞİ HAVALANDIRMA EKSİKLİĞİNİ KABUL ETMEDİ

İş Güvenliği Bölüm Başmuallim Vekili Volkan Soylu, Amasra Hazar Ceza Hakimliği’ndeki ifadesinde, ofis müdür vekili yerine Mart 2022’den itibaren çalışmaya başladığını, civar eksper raporunda “Ensiz ve işsiz havalandırma sistemi olayın meydana gelmesindeki en ana unsurdur” tespiti kâin madendeki havalandırmaya ilişkin “Havalandırma ölçümlerimiz günlük ve 10 günce periyotlarda daim kendisine yapılmaktadır” dedi. Aristokrat, havalandırma ölçümlerini TTK Umumi Müdürlüğü İş Sağlığı, Güvenliği ve Terbiye Kat Başkanlığı’na 10 günde tıpkı gönderdiklerini aktararak, “İşletme ayda benzeri denetlenmektedir. Yapılan bu denetlemelerde havalandırma cihetiyle bire bir eksiklik olduğu söylenmemiştir. Olaydan tıpkısı hafta önceki Mesai Bakanlığı müfettişleri olayın olduğu düşünülen bölgeyi yani ağaç kaza olan yeri denetlemişlerdir. Burada tek ayıp bulunmadığını tayin etmişlerdir” diye niteleyerek kendini savundu.
Soylu işçilere yılda benzeri öğün 2 periyot 16 saat iştirakçi sağlığı ve güvenliği eğitimi verildiğini dile getirerek, “Bu eğitimler teorik yerine yapılmaktaydı” dedi. Aristokrat, olaydan bir aktarılma evvel madene girdiğini ve doğal gaz oranı ile havalandırmada tıpkısı sorun görmediğini aktararak, havalandırma pervanelerinden birinin bozulduğunu ve doğal gaz seviyesinin yükseldiğini şöyle anlattı:

“PERVANENİN BİRİNİN BOZULDUĞU SÖYLENMİŞTİ”

“Kazanın olduğu çağ ego işteydim. Tarih vardiyasında çalıştığım üzere akşam saati işten istidlal. Zaman içerisinde pervanenin birinin bozulduğunu ve doğal gaz seviyesinin 0,45’den 0,65 seviyesine yükseldiği bana merkezi gaz izlem servisinden söylenmişti. Bu işi ego yapmayacaktım ancak takibini ben yapacaktım. Bize 24 saat ulaşılabiliyor. Takibini yapmalarını söyledim zira bana söylenen 0,65 seviyesi normaldi. İlgili mevzuat gereği doğal gaz seviyesi 1’i geçtiği zaman patlama yapılmaz. 1,5 seviyesinde hayatiyet kesilir, 2 seviyesinde aile tecezzi edilir. Seçme vardiyada gaz ölçen eşhas, nezaretçiler, barutçular bire bir birlikte posta mühendisleridir. Mecmu 12-15 civarında gaz ölçen şahıslar bulunmaktaydı. Benzeri zamanda gaz izlem merkezinde sınırlı sensörler bulunmaktadır. Görüngü haset 1,5 üstüne gaz seviyesi çıkıp ruh kesilince Mehmet Özdemir (Merkezi Doğal Gaz İzleme Operatörü) maden ocağını telsiz ile arayarak, bataklık gazı seviyesinin 1,5 seviyesini geçtiğini söyleyerek ve elektriğin kesildiğini söylemiş. Oradaki işçilere 2 seviyesini geçmediği için, oradan çıkmaları için aynı öz söylenmedi. Oradaki işçilerin 1,5 seviyesindeyken saf çekicilik kısmına kendileri geçmeleri ve nezaretçilerinin oraya yönlendirilmesi gerekiyordu. Ancak ilçe sırasında nezaretçi, barutçu karışma kâffesi ölmüştür. Illet temiz çekicilik kısmına geçmediklerini anlamıyorum. Degaj sondajı 10 Ilk Teşrin 2022 tarihinde yapılmıştır. Degaj riskini hafifletmek amaçlı sondaj yapılmıştır. Kasıt arını yani çalışılan alanı rahatlatmaktır.”

EMNİYET MÜHENDİSİ: BİR HAFTA ILK GAZ 4 SEVİYESİNDEYDİ

Tutuklu inanma mühendisi Şahan Kahraman, mahkemede verdiği ifadesinde, bilirkişilerin tespitlerini kabul etmeyerek, “Yaşanan kazanın sorumlusu ben değilim. Ego emniyet mühendisi kendisine 6 aydır görev yapmaktayım. 6 ay öncesinde 5,5 yıldır maden mühendisi adına çalıştım. Itimat mühendisi adına biz hararet bekleme barajlarını yaparız. Onların kapatılmasını gerçekleştiririz” dedi.

Kahraman, beyaz zehir sahasının havalandırmasından sorumlu olmadığını aktararak, sözlerine şöyle bitmeme etti:

” Herhangi Bir birim gaz ölçümünden sorumlu olduğu amacıyla bizler de ölçüm yaparız. Kaymakamlik günü tarih vardiyasındaydım. Ben çıkarken seçkin baskı yoktu. Doğal Gaz seviyesi ile ilgilendiren seçme ihbar gelmemişti. Gaz seviyesi çalışma seviyelerinin altındaydı. Kazadan ayrımsız hafta evvel ölçüm yapıldığında doğal gaz seviyesi 3,5-4 seviyelerindeydi. Bu derece -310 kotundaydı. Ben bu seviyeyi öğrendiğimde maden işçilerini tahliye ettim. Bana bu seviyeyi doğal gaz izleme servisindeki çalışanlar söyledi. 1 devir sonra doğal gaz seviyesi normal değerlere dönmüştü.”

“GELMESİ GEREKEN KELEPÇE GELMEDİ”

Kahraman, -350 kotundan -320 kotuna albeni basan 4 pervaneden aynı tanesinin engebeli olduğunu açıklayarak, “Bu durum şefim olan Ferhan Güneş’e iletilmiş o bile arızayı gidermeye çalışmış. Fakat yukarıdan gelmesi gereken bilezik gelmediği için ve vardiyası dahi bittiği amacıyla müteakip vardiyaya tamirat amacıyla hazırlanan parçayı doğrulama ettik. Bir ahir defa bu parçayı takacaktı. Bu havalandırma arızası doğal gaz seviyesinde aynı sıkıntıya kez açmamıştı. Bu aksaklık ilçe günü sıra vardiyasında gerçekleşen arızadır. Öncesinde hakeza aynı aksaklık yoktu” diye niteleyerek konuştu.

SUÇU İSG’CİLERE ATTI

Vakfedilmiş İşletme Sarrafiye Mühendisi Mehmet Tural, savcılıktaki ifadesinde, olay haset mesaisinin 16.30’da bittiğini ve kazadan sonraları görüngü hesabına geldiğini kaydederek, “Mevcut kazada havalandırma konusunda ağırbaşlılık tamamen hareket güvenliğine aittir, tozla savaşım üzerine bile hisse senedi güvenliğine aittir” dedi. Tural, akıbet tıpkı hafta zarfında gazla ilişkin iş yaşanmadığını belirterek, “Ben meydana gelen kazada tıpkısı ihmalimin ve kusurumun olduğunu düşünmüyorum” diyerek günahsız olduğunu savundu.

OLAY ANINI ANLATTI

Eroin mühendisi Recep Orhan savcılık ifadesinde, olay günü doğal gaz takip merkezinde sunu beş altı 2 hayat olması gerekirken yegâne kişinin olduğunu öğrendiğini aktardı.

“Patlama esnasında -250 kottan, -300 kotuna makul 2’nci bedestenden gidiyordum. Yanımda inanma nezaretçisi Mustafa Bilgelik, 1’inci kartiye nezaretçisi Imge Akgül, hazırlık servisi nezaretçisi Hasan Özkanca ve taşımacılık nezaretçisi Işıklı Gündoğdu vardı. Benim 10 metre önümde revan Mustafa Veri’a doğal gaz izlem merkezinde patlamaya yakın benzeri vakitte duyuru geldi. ‘-320 kotta 1,45 metan gazı ölçüldüğünü’ söylediler. Mustafa Bilim gaz izlem merkezinde çalışan Mehmet Özdemir’e ‘Keriz atılmıştır, o yüzden metan yükselmiştir’ dedi. Bizim kullandığımız 5 çizgi bulunmaktadır. Mehmet Özdemir doğrudan gazın yükseldiği yerdeki İbrahim Köse isimli nezaretçiyi aramalıydı fakat onu arayıp aracısız itimat çavuşuna duyuru esbak. İşletme müdürü Selçuk Ekmekçi -350’nin sağ tavan soy mekanize bukanak bölgesinde istihsal ve işçileri taharri için görevlendirilmişti. Ancak -300 blucin 2’nci rekupta hayatiyet arızası olduğu ve -350 blucin salim tavan damar taban uğrunda da benzeri anda arzı olduğu üzere ben bölgelere gittim. 1,45 anonsundan lahzada sonrasında 3-5 dakika içerisinde -300 blucin vasıtasıyla gösterişli ayrımsız taş tozu basıncı geldi. Bir Anda buraya koşarak kuyu dibine geldim ve buradan Ayhan Çavuş’u aradım. Ocakta normal tıpkı durum olduğunu bildirdim ve derhâl -350 kota müracaat etmek için motora bindik. Yolda baktık yaralılar vardı ve -350 kota gittim. Hiçbir pinpon görmedim fakat vantüplerinin erdiğini, uymazlık gördüğünü gördüm. Tahminî 2 ay büyüklüğünde ilk -350 blucin sıhhatli tavan damar 4 nolu ünitenin oradaki bacadan geriz atıldıktan sonradan metanın 3 veya 4 seviyelerine çıktığını gördüm. Ben ölçtüm, barutçu dahi yanımdaydı. Tığ de arını suyla ıslatılalım dedik. Tavana asılı anten uzakta olduğu amacıyla ölçümü ego yaptım. Filhakika bulunduğum yerde telsiz çekmiyor. Arını ıslattık, vantüpün ucunu uzattık. Değer kendiliğinden kendisine 1,0’in altına düştü. Başka değer yükseldiğini görmedim ve duymadım.”

“AMİRLERİMİZ BİLİYORDU”

İzleme operatörü Mehmet Özdemir, fenomen günü iki yaşama çalışması gerekirken personel eksikliği zımnında biricik birey çalıştığını açıklayarak, “Vuzuh uzaklık yegâne gönül çalıştığımız oluyordu. Ego işe başladığım ilk gün bile yegâne dirilik çalışmıştım. Personel yetersizliğinden yağlık yegâne can kalıyorduk. Bunu amirlerimiz da biliyordu” dedi. Özdemir, acil durumlarda bilcümle işçileri uyarıcı bire bir sistem bulunmadığını açıklayarak, şunları söyledi:

“Telsiz telefonla iletişim kurulmaktadır. Diyafon bulunmaktadır. Ancak diyafon bize doğal gaz izlem merkezine tutkun değildir. Bunu üstlerimize söyledik ancak hususta iyileştirme yapılmadı. Telsiz kayıtları tutulmasını istedik ancak bu de yapılmadı.”

METANI İZLEYEN CERRAH: -320’DE LAMISE YOK

Özdemir, görüngü günü saat 18.04’te Rıdvan Acet’e metanın 1,50’e çıktığını selen verdiğini belirterek, “Ben metanın yükseldiğini -300 kot 1’inci rekupta iyi sorumluluk soy arka taban yolu olarak tespit ettim. Bana -320 kotundan değme fen gelmedi. Filhakika burada lamise yok ancak yeraltında -320’bile anten bulunuyorsa bile bizim sistemimizde kayıtlı değildir. İlk veriyi kesen CH4 27 sensörü 300 blucin 1’inci rekup esen baskı damar dip taban yoludur” diye niteleyerek hikmet verdi.

Sondaj şefi adına etkin Tayfun Uça, savcılıkta verdiği ifadede, görüngü haset posta izninde olduğunu dile getirerek, “Ego himmet hayatımda arz aşkın 2,5 metan oranı gördüm. Bu yükselmeler anlıktır. Birikme olmaz. Bu yükselmeler lağımdan bilahare oluşurdu. Geriz atıldıktan sonradan 15 metre uzakta beklerdik. Vantüpler bataklık gazı oranını düşürürdü. Ihtişam yükseldiği antlaşma eroin ocağını boşaltıyorduk. Amma akman havanın olduğu bölgede bekliyorduk” diyerek bilgelik verdi.

“ÇALIŞANLARI TEMİZ ÇEKICILIK BÖLGESİNE GÖNDERDİK”

Emniyet nezaretçisi Mustafa Veri, savcılıktaki ifadesinde, 16.00- 24.00 vardiyasında görevli olduğunu aktararak, olay anına ait “Bana minval izlemeden doğal gaz değerinin -320 kotta 1,45’e yükseldiğini söylediler. Lağım atılıp, atılmadığını sordum. Geriz atıldığında 1,50’ye çıktığını ocaklık içindeki elektriklerin kesildiğini söylediler. Bilahare aradan beş altı dakika geçti ve 1,69 olduğunu söylediler. 30-40 saniye geçmeden patlama oldu. Bu lağımı atan barutçu martir oldu” dedi. Tural, lağımlardan sonra metan oranın 1,5- 2 olduğunu gördüğünü söyleyerek, “2 olduğunu gördüğümüzde çalışanları gabi çekiyorduk. Bozulmamış gelgel olan bölgeye gönderiyorduk” diyerek vukuf verdi.

Bilim, ocaktaki vantüplere ilişkin alev sızdırmaz olduğuna ilişkin kendilerine bilgi verildiğini belirterek, “Bunlar patlama sırasında erimişlerdi” dedi.

“TALİMATLAR ÜZERİNE DEBI ETTİM”

Tedbir mühendisi Hidayet Gökdere, en son madene 13 Ilkgüz 2022 tarihinde denetim üzere girdiğini aktararak, patlamanın meydana geldiği ocakta görevi olmadığını şöyle gelecek sürdü:

“İş Güvenliği Müdürü Volkan Aristokrat, tığ hareket güvenliği uzmanları 18 hayat arasında hareket bölümü yaptı. Bize yüklediği şekilde biz işçilere eğitim verdik. Buna ilişik kayıtları mevcuttur, istenildiği ahit bakılabilir. Bulunan konumum gereği ehlihibre raporunda belirtilen hususlardan sorumlu olduğumu düşünmüyorum. İş güvenliği konusundaki müdürümüz Volkan Aristokrat’nun talimatları üzerine hareket etmekteyim.”