Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdür Yardımcısı Muharrem Kiraz, 41 işçinin hayatını kaybettiği Amasra’daki beyaz zehir ocağındaki patlamaya ait, “Bizim kişi öngörümüz, incelemeler ve eldeki veriler havalandırmadan kaynaklanan tıpkı sav olmadığı, aynı kaymakamlık olmadığı şeklinde.” dedi.
Bartın’ın Amasra ilçesinde meydana gelen beyaz zehir kazasının tamam yönleriyle araştırılarak eş kazaların önlenmesine müteveccih tedbirlerin belirlenmesi için kurulan TBMM Araştırma Komisyonu, DÜRÜST Tümen Kayseri Mebus Taner Şans başkanlığında toplandı.
Talih, konunun cümle yönleriyle aydınlatılması üzere çalıştıklarını, ilişik amme çekicilik ve kuruluşlarının temsilcilerini dinlediklerini, erte de konuyla ilgili ehlihibre akademisyenleri dinleyeceklerini söyledi.
Amasra’daki eroin ocağında tetkik yapacaklarını ve beyaz zehir şehitlerinin aileleriyle görüşeceklerini belirten Felek, “Komisyonumuzda, Mecliste grubu mevcut yekpare partilerin mensupları kendisine bire bir hassasiyetle, kendimizi yargının yürütmenin hesabına koymadan, egemenlik cümlelerini kullanmadan konuşmalarımızı yapacağız ve araştırı raporunun sonucunu kamuoyuyla paylaşacağız.” diye niteleyerek konuştu.
HDP İstanbul Saylav Büyük Kenanoğlu, Encümen çalışmaları böylelikle bu garip faciaların bir daha yaşanmamasını sağlayacak kararlar alınmasını talep etti.
Soma’daki eroin kazasının ardından Mecliste kurulan Komisyonun öneri ve raporlarının uygulanıp uygulanmadığının de komisyonca araştırılması gerektiğini dile getiren Kenanoğlu, eski kazaların ardından gerekenler yapılmadığı üzere bu kök kazaların gine yaşandığını söyledi.
“Maalesef bizde çekilme kültürü yok”
CHP Zonguldak Saylav Ünal Demirtaş, Alt Kurul Başkanı Talih’ın, Enerji ve Tabiatıyla Kaynaklar Bakanlığı yaptığı dönemde 6 nazik maden kazası yaşandığını ifade ederek “Sizin döneminizdeki eroin kazalarında, kurumların başındaki sunma yüksek emanet namına siyaseten siz sorumlusunuz. 6 maden kazasında bakanlık yapmış güç yerine bu Komisyonda olmamanız elan akla yatkın olurdu diyerek düşünüyoruz.” dedi.
Soma’daki maden kazasından ibret alınmadığı amacıyla bu çeşit kazaların devam ettiğini savunan Demirtaş sözlerini şöyle sürdürdü:
“Maalesef bizde incizap kültürü namevcut. Kentlileşmiş bir ülkede olsaydı erke bakanı ricat ederdi. Ayrıca Amasra’daki kazanın peşi sıra hazırlanan ehlihibre raporunda olayın yüzdelik 80’i açığa çıkarılmış. Raporda TTK Umumi Müdürü Kazım Eroğlu’nun 3 maddeden kusurlu olduğu, genel müdür yardımcısının birlikte detone olduğu yazıyor. Olayda biricik maddeden kusurlu bulunan bire bir mühendis vakfedilmiş amma 3 maddeden kusurlu olan Umum Müdür azade. Bu iki kişinin üzerindeki dokunulmazlık aynı dakika önceki kaldırılıp yargılanmalarına başlanmalı. Antrparantez iki gün ilk Kazım Eroğlu’nun Erke Bakanı’na istifasını sunduğu ancak kabul edilmediği yönünde haberler çıktı ve yalanlanmadı birlikte. İki arka dozaj formalist halen koltuğunda oturuyor. Şayet istifası kabul edilmediyse Icra Vekili yoluyla TTK Umumi Müdürü ve Yardımcısı korunacak diye niteleyerek düşünüyoruz. Elbette yargılama yapmıyoruz amma gerçeklerin açığa çıkması dahi lazım.”
Şans’ın Yarkurul Başkanlığına itiraz
Komisyon Başkanı Nasip, Demirtaş’a tepki göstererek “Acılar üzerinden siyasa yapmayacağımızdan bahsetmiştim. Bilirkişi raporu vardır ama sonuç mahkeme kararı değildir. Hukukçular bunu çok gani agâh. Şu anda TTK Umumi Müdürü ve ilgili umum müdür yardımcısı burada bulunmuyor. Bulunmaları akıllıca değildi.” cevabını verdi.
Komisyon üyelerinden hükümranlık içeren cümleler kurmamalarını isteyen Kader, “Biz yargının yürütmenin yerinde değiliz. Bu kazanın sebeplerine inilmesiyle alakadar ne gerekiyorsa sözümüzü ve emeğimizi esirgemeyeceğiz. Tek şekilde bu konunun kenarda kalmasına göz yummayacağız.” diyerek konuştu.
CHP Zonguldak Saylav Bahir Yavuzyılmaz’ın “Başka Komisyon başkanı yapacak kimesne bulunmayan muydu SELIM Öğür’de?” sözlerine Nasip, “Benim nezaketimi zorlamayın. Acılar üzerinden istismar yapmayın.” karşılığını verdi.
CHP Antalya Mebus Ziyalı Özer, herkesin tartı alması gerektiğini söyleyerek “Sayın Baht 6 kazada bakandı. Hiçbir adisyon vermedi, ‘Ben yüklülük alıyorum.’ demedi. Burada alt kurul başkanı olması benim açımdan makul değildir. Yani bu kapsam FETÖ komisyonundaki FETÖ’cünün encümen başkanı olması kabilinden tıpkısı şeydir. Yapmayın rüfeka, bu anlayıştan çıkın bundan sonra. Bu, tümen meselesi değil, hepimizin meselesi. 41 madencinin vebali boynumuzadır.” ifadesini kullandı.
“Kazanın oluş şekliyle ait kaza doyum raporu oluşturulacak”
Komisyonda, TTK Genel Müdür Yardımcısı Muharrem Kiraz ve gâh TTK yetkilileri, kurumun mevzuatı, yapısı ve çalışmalarıyla ilgilendiren tike yaptıktan sonra Amasra’daki eroin ocağında yaşanan kazaya ilişkin soruları yanıtladı.
Kiraz’ın, soruların çoğunun teknik olması zımnında yazılmış namına vukuf sunmayı önermesi üzerine Komisyon Başkanı Şans, “Şu anda bize bu konuyla ilgili gelişigüzel türlü konuyu anlatabilirsiniz. Ustalık bilgelik de verebilirsiniz. Gerekirse vukuf alacağınız yetkililerle telefonla angajman kuralım. Yeter kim zaman bize enerjik ve dallı güllü bilgiler verin.” dedi.
Kiraz, Amasra’daki eroin ocağındaki asıl aspiratörün 1978’dahi kurulduğunu ve 11 bin metreküp/zaman kapasitesi olduğunu kaydetti.
Mevzuata bakarak aspiratörün koşa yönlü çalışması gerektiğini anlatan Kiraz şöyle konuştu:
“Aspiratörün kapasitesi az değil amma mevzuat çift taraflı çalışmasını istiyor. Yeni aspiratör için ihale yapıldı fakat proses pandemiye balya geldi. O dönemde firma gereç tedarikinde sorun yaşandığını söyledi. Sonradan makul tekâlif olmadığı amacıyla münakasa 3 kez yeniden yapılmak zorunda kaldı. 18 Ekim 2021’da yıpranmamış sözleme imzalandı. Firma taahhüt süresi içerisinde sınırlı dışından gelecek malzemeyi temin edemediği gerekçesiyle müddet uzatımı istedi. Süre uzatımı verdik. Sonradan yine müddet uzatımı talep edildi. Firma en üst eksiklikleri tamamladığını, sahaya getirip spekülasyon yapacağını söyledi ama bu özel ebat yaşandı.”
Kiraz, yıpranmamış aspiratörün bu kabil benzeri kazaya etkisinin olmayacağını aktararak “Bizim kendi öngörümüz, araştırmalar ve eldeki veriler havalandırmadan kaynaklanan benzeri ilçe olmadığı şeklinde. Mevzuat, ivedili benzeri durumda ve gerekseme halinde emiş namına itiş yapabilen benzeri emmeç olmasını öngörüyor. Fakat hakeza tıpkısı aspiratör olsaydı üstelik kazaya etkisi olmazdı.” ifadesini kullandı.
Kazanın, TTK eliyle üstelik araştırıldığını anlatan Kiraz, “Elimizdeki mukayyet veriler, işçilerin ifadeleri ve ayrıksı verilerle süreci değerlendirmeye çalışıyoruz. Eksper arkadaşlarımız benzeri araya gelip ayrımlı senaryoları değerlendirmeye çalışıyor. yavaş yavaş, etap kadem istimara yapılıyor.” dedi.
Encümen Başkanı Baht, banak ve açıklamaların “yeterince aydınlatıcı” olmadığı kanaatine vardıklarını belirterek TTK Umum Müdür Yardımcısı Kiraz’ın tekmil soruları tabaka almasını ve ati hafta yeniden Komisyonda etraflı kendisine bilgi vermesini istedi.
Eroin ve Petrol Kontrol Genel Müdürü (MAPEG) Cevat Zinde ile Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Kurumu Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Kişi Ayaz dahi kurumlarının say ve faaliyetleriyle ilişik Alt Kurul üyelerine bilgi verdi.
