Meclis Tasrif ve Bütçe Komisyonunda, Rüşvet Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Başkalık Yapılmasına Dayalı Kanun Teklifi’nin, cemevlerine ilişik düzenlemeleri içeren maddelerinin görüşmeleri sırasında tartışma yaşandı.

Komisyon Başkanı, SELIM Fırka Bingöl Mebus Cevdet Yılmaz, HDP Antalya Saylav Kemal Bülbül’ün, sakat DOĞRU Tümen Mebus Mehmet Metiner hakkındaki iddiasını, Metiner’i arayarak sorduğunu anlattı. Metiner’in tıpkı televizyon programında Suriye bağlamında değerlendirmede bulunduğunu, “Müslüman’ın zalimi dahi mazlumu da olabileceğini belirttiğini, Yezid amacıyla ‘Allah’ın laneti konusunda olsun’ ifadesini kullandığını” dile getirdiğini aktaran Yılmaz, Metiner’in, monitör programının kapanışı sırasında sunucunun çabuk etmesi dolayısıyla sürçülisan ettiğini fakat herhangi bir kastı olmadığını söylediğini birlikte anlatım etti.

HDP İstanbul Milletvekili Zeynel Dikkat, Aleviler ile ilişik bire bir kurul oluşturulacağını fakat üyelerinin kimler olacağının bilinmediğini belirterek, “Bu, Alevilere kayyum atamaktan bambaşka tıpkısı şey değil.” sözlerini sarf etti.

AİHM’in Aleviler ve zorunlu kült derslerine ilgili kararlarına uyulmadığını söyleyen Ilgi, Alevilerin sorunlarına, bu kesimin görüşleri alınarak çözüm üretilmesi gerektiğini belirtti. Ilgi, MHP Umumi Başkanı Mehabet Bahçeli’nin “cemevlerinin ibadethane olduğunu” dile getirdiğini anımsatarak, MHP milletvekilleri açısından bugün aynı huluskârlık testi yapıldığını söyledi.

YANLIŞSIZ Tümen Manisa Saylav Maksat Aydemir, “Alevilik bir din değildir, ufuk üstelik değildir. Alevilik bire bir kültürdür, temas Alevi Müslümandır.” dedi.

Aydemir’in sözlerine tehalüf milletvekilleri aksülamel gösterdi.

Komisyon Başkanı Cevdet Yılmaz üstelik milletvekillerinden fikirlerini dile getirirken tanımlama yapmamalarını istedi.

Türe Komisyonu Başkanı ve DÜRÜST Tümen İstanbul Milletvekili Abdullah Güler, teklifin, cemevlerine müteveccih düzenlemelerine yöneltilen eleştirileri anımsatarak, “Bu teklifi değersizleştirmeyelim, içini boşaltmayalım.” şeklinde konuştu.

“Münevver tıpkısı tartışma yapmıyoruz”

Komisyonda elan sonra Alevi sivil toplum örgütü temsilcileri, cemevlerine yönelik tensikat hakkındaki görüşlerini dile getirdi.

Alevi Vakıfları Federasyonu Umumi Başkanı Haydar Kalımlı Doğan, TBMM’nin, cemevlerini ibadethane namına kabul etmesini dilek etti.

Doğan’ın, Komisyona inançlarının şüphesiz tanım edileceğini dinlemeye gelmediklerini söylemesi ve milletvekillerinden Aleviliği tanımlamaktan vazgeçmelerini istemesi üzerine Türe Komisyonu Başkanı Abdullah Güler, Doğan’a, “Usul bilmiyor. Komut verir kabilinden konuşuyor.” şeklinde aksülamel gösterdi.

Bu tam kudret ve mugayeret milletvekilleri ortada bahis atmalar yaşandı.

Haydar Kalımlı Doğan’ın, konuşmasına bitmeme ederken, Alevilere yönelik düzenlemenin, vergiye ilişik aynı teklifin içerisinde TBMM’ye getirilmesini eleştirmesi üstüne AK Tümen Manisa Milletvekili Meram Aydemir, Doğan’a, kanun teklifini küçümsediği gerekçesiyle reaksiyon gösterdi.

Traksiyon ve Bütçe Komisyonu Başkanı Yılmaz, Alevilik üstüne yüzyıllardır süren görgülü tartışmaların, Cazibe ve Bütçe Komisyonunda yapılmaması gerektiğine dikkati çekerek, “Saylav olmayan ayrımsız arkadaşımızın milletvekillerine ayar verir gibi konuşmasını tek kimesne kabul edemez. Sivil cemiyet kuruluşu temsilcilerinden beklentimiz, fikrinizi yıldızlı ifade etmenizdir. Onu tabir edin, milletvekillerimiz bile ölçüm etsinler.” diye niteleyerek konuştu.

YANLIŞSIZ Tümen Erzurum Milletvekili İbrahim Aydemir ise elan önce görüştüğü Doğan’ı beyefendi aynı yaşama olarak tanıdığını, Doğan’ın konuşmasının maksadını aştığını söyledi.

Hak Komisyonu Başkanı Güler, Alevi sivil sosyete örgütlerinin bazılarının da canip olduğu davalarda alınan kararları inceleyerek bu konuda yapılması gerekenleri belirlediklerini anlattı. Sivas’ta Alevi canlarla büyümüş aynı vatandaş hassasiyetiyle konuştuğunu dile getiren Güler, eksikliklerin olabileceğini, mertebe basamak icraat yaptıklarını, ilerleyen süreçte çokça henüz ana tıpkı yasa noktasında düzenleme heves ettiklerini kaydetti.

Güler, teklifin hazırlanmasında sarf edilen emeğin ölçüm edilmesini istedi.

Daha sonra konuşmasına devam fail Doğan, teklifin hazırlanmasında emeği sabık milletvekillerine teşekkür ederek, AİHM’in cemevlerine müteveccih kararlarının yasalı olarak dikkate alınmasını murat etti.

“Cemevlerinde piyes oynanmayacak”

Alevi Dernekleri Federasyonu Umumi Başkanı Kerem Fırat, benzeri zamanda Alevi dedesi olduğunu belirterek, cemevlerinin, Alevilerin ibadethaneleri olduğunu vurguladı. Fırat, “Cemevlerinin tapınak adına akseptans edilmesini istiyoruz.” dedi.

İYİ Öğür Erzurum Mebus Muhammet Naci Cinisli, “Cemevlerinin faturalarının ödenmesinin Din İşlerinden Hars Bakanlığına alınması aslında cemevlerinin dini tapınak olmaktan ayrımsız ekin merkezine indirgenmesi anlamına geliyor.” sözlerini harcama etti.

MHP Konya Mebus Mustafa Kalaycı, MHP Genel Başkanı Fehamet Bahçeli’nin dile getirdiği kabil partisinin bile Aleviler kadar cemevlerini tapınak kendisine gördüğünü kaydetti. Sahtekâr, “Teklifle cemevleri yasaya giriyor. Esasta bükülme niteliğinde benzeri düzenlemedir.” değerlendirmesinde bulundu.

Kalaycı, düzenlemenin eksiklerinin tamamlanabileceğine de belen etti.

CHP Malatya Saylav Iye Ağbaba, teklifin, Aleviler’in yıllardır dile getirdiği “bedel vatandaşlık” talebini karşılamadığını söyledi. Ağbaba, “Cemevlerinde tiyatro oynanmayacak, konser verilmeyecek. Bu insanlar yüzyıllardan beri yaptıkları kadar cemevlerinde ibadetlerini yapacak. Cemevleri tabiatıyla namına kültür evine dönüştürülmeye çalışılıyor.” ifadelerini kullandı.

Ağbaba, Alevilerin sorunlarının çözümü için komisyon kurulmasını bile dilek etti.

Komisyonda teklifin maddeleri üzerindeki görüşmeler sürüyor.