Oluz Kurgan kazılarında Herodot’u yanıltan keşif: “Pers yolu, ateşgede ve dinsel kompleksle karşılaştık”

AMASYA – Amasya’daki Oluz Kurgan kazıları ‘tarihin babası’ yerine bilinen antika müverrih Herodot’un Perslerle ilgilendiren aktardığı ‘ibadethane bilmedikleri’ bilgisinin bilakis buluntulara hayalet oldu.

Kazılarda 2 bin 500 yıllık Pers yolu, Anadolu’da ilk defa kâin ateşgede ve çok sütunlu tapınak üzere dinsel kompleksle karşılaşıldı. Oluz Höyük Kazı Başkanı Prof. Dr. Celal Dönmez, bu durumun Persleri ibadethane bilmedikleri ve ibadetlerini boş havada fail bire bir medeniyet olarak anlatan Herodot’un aktardıklarıyla örtüşmediğini söyledi.

2 bin 500 yıllık Pers yolu ve dini karmaşa

Bu yıl 16. sezonuna giren kazıların adeta tarihe ışık tuttuğuna değinen Prof. Dr. Dönmez, “Herodot Perslerin tapınak bilmediklerini, yontu, sunak yapmadıklarını ve ibadetlerini degaje havada yaptıklarını anlatıyor. Oluz Höyük’ten elde ettiğimiz bilgiler Perslerin belki Rum kültürünün dahi etkisiyle beraber dinlerine benzeri mimari etiket kazandırdıklarını, çok karmaşa tıpkı tapınak yaptıklarını, hatta tapınak ve din sisteminin birlikte bugünkü biricik tanrılı dinlerin de prototipini oluşturacak kadar fazla özelliğe topluluk olduğunu bize gösteriyor” diyerek konuştu.

Oluz Höyük’ün seçme katmanı bire bir mektup sayfası gibi

Bu yıla kadar 10 kez saptadıklarını Oluz Höyük’ün temas katmanının tıpkı pusula sayfası kadar kazı bilimsel etiket kazandırdığını vurgulayan İstanbul Üniversitesi Kazı Bilimi Bölümü Akademisyen Prof. Dr. Büyüklük Dönmez, “Bundan Sonra sükûnet Oluz Höyük yardımıyla Amasya’da Pers, Frig, Eti dönemi var diyoruz. Bunları sivil, dinî bulgularla, abidevi mimari kalıntılarla ortaya koyuyoruz” dedi.

Mevcut bin almanak Türk mezarlığı ile Kırgızistan’daki mezarlar benzer

Malazgirt Savaşı’ndan tahminî 100 yıl önce Itidalli Asya’dan Küçük Asya’ya gelen öncü Türklerin mezarlarını Oluz Höyük kazılarında bulmalarının arkası sıra süren çalışmanın enteresan sonuçlar ortaya koyduğuna işaret eden Cesamet Dönmez, “Mevcut bin almanak Türk mezarlığı ile Kırgızistan’daki Suttuu-Kaynak mezarlığı ile Oluz Höyük’teki mezarlar hem tarihî periyot, hem birlikte ölmüş gömme gelenekleri açısından birbirlerine haddinden fazla benziyorlar” şeklinde konuştu.

Dönmez, hafriyat projesine izin ve destek veren Hars Varlıkları ve Müzeler Umumi Müdürlüğü ile katkı sağlayıcı Türk Çağ Kurumu, Amasya Valiliği ve Amasya Belediyesi’ne teşekkürname etti.