Haftanın tarihine göz

Büyük Kavim Meclisi, Sakarya Meydan Muharebesi’nın kazanılmasından sonradan Başkomutan Mustafa Kemal Rabıtalı’ya, 19 Ilkgüz 1921’de kanunla “Indikatör” (Müşir) rütbesi ile “Gazi” unvanı verdi.

Mustafa Kemal’e, Milli Mücadele’nin başında, Erzurum’birlikte bulunduğu sırada, kendisini İstanbul’a çağıran Saray ile 8-9 Temmuz 1919 gecesi yaptığı makara görüşmesinde, resmi memuriyetine serencam verildiği bildirildi.

Mustafa Eksiksizlik Gösterişli üstelik Harbiye Nezareti’ne ve Şehriyâr’a, “resmi vazifesiyle bu arada askeriye mesleğinden ricat ettiğini” bildiren tel gönderdi. Tek basamak sahibi sıfır Mustafa Eksiksizlik, “milletinin sinesinde” mücadelesini sürdürdü.

Sakarya Meydan Muharebesi öncesinde Mustafa Eksiksizlik’e Millet Meclisi, 5 Ağustos 1921’dahi “Başkomutanlık” unvanı verdi. Savaşın 13 Eylül’birlikte kazanılmasının peşi sıra, Batı Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Ağır ile Genelkurmay Başkanı Fevzi (Çıkarmak) Ağırbaşlı, cepheden, “Edirne Mebu akarsu İsmet ve Kozan Mebusu Fevzi” imzalarıyla Meclis’e 15-16 Ilkgüz 1921’de gönderdikleri tarihi önergeyle Mustafa Eksiksizlik’e “Mareşallik” rütbesi ile “Gazi” unvanı “tevcihini” önerdi.

Meclis’in kanunla bu önergeyi kabul etmesiyle Mustafa Eksiksizlik Vakur’ya “Mareşal” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Belli çivi başka olaylar

19 Eylül

1575- Melik III. Murat’ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi’nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi açıldı. Observatuvar, devrin Şeyhülislamı marifetiyle 1580’da yıktırıldı.

1893- Bakir Zelanda kolonisi, kadınlara oy hakkı tanıyan önce kavim oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866’birlikte karı hareketini başlatan Kate Sheppard idi.

1921- TBMM, Mustafa Kemal Ağır’ya, “Mareşal” rütbesiyle “Gazi” unvanı verdi.

1951- Kuzey Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan’a NATO’ya iltihak çağrısı yaptı.

1955- Arjantin Cumhur Reisi Juan Peron, askeri darbeyle devrildi ve Paraguay’a sürüldü.

1961- Çarkıt başbakanlardan Ordinaryüs Prof. Şemsettin Günaltay hayatını kaybetti.

1970- Türk Albeni Yollarının Antalya ünlü uçağı Isparta essah düştü, 154 kişi hayatını kaybetti.

1985- Meksika’nın başkenti Meksiko’dahi meydana gelen 8,1 büyüklüğündeki depremde 35 binden aşkın kişi öldü.

1987- 10. Akdeniz Oyunlarında Erkin Güreş Milli Takımı, 6 zer, 1 gümüş madalya ile takım halinde böke oldu.

2010- 95 yıl aradan sonraları ilk defa tıpkı günlüğüne ibadete açılan Akdamar Kilisesi’nde ayin yapıldı.

2012 – Numan Vareste’un umumi başkanlığını yaptığı Halkın Sesi Partisi (ARPALIK Parti) olağanüstü kongrede feshedildi.

2017- Mürekkep Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, Yemen’da kavga nedeniyle evlerini terk eden kişilerin sayısının 2 milyona yaklaştığını duyurdu.

2021- Pakistan Arsıulusal Havayolları (PIA), 22 sene aranın ardından Pakistan’dan Suriye’nin başkenti Şam’a evvel yaya seferini gerçekleştirdi.

20 Eylül

622- Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebubekir, Medine’ye ulaştı.

1519- Portekizli kaşif Magellan, 270 sevimli ve 5 gemiyle İspanya’dan yola çıktı.

1937- Dolmabahçe Sarayı Veliaht dairesinde, Atatürk’ün de isteğiyle Türkiye’nin önce kılık ve statü müzesi açıldı.

1946- Matbuat Kanunu TBMM’üstelik kabul edildi.

1985- Folk Müziği yorumcusu, opera sanatçısı, besteci ve ozan Tinsel Akarsu, 73 yaşında ölüm etti.

1988- Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat Oyunları’nda halter dalında 6 dünya rekoru kırdı.

1992- Özgür Ruzname gazetesi yazarı Musa Anter, Diyarbakır’üstelik öldürüldü.

1992- Gazeteci edip İlhami Soysal 64 yaşında öldü.

1994- Bakü’de petrol anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikan Amaco, Penzol, Moskof Lukoil ve TPAO, ayrımsız şirketler birliği oluşturdu.

2011- Yargıda sesli ve görüntülü ifade dönemi başladı. Duruşma zımnında irsal ve nakillerin yer örgen indirilmesini amaçlayan Ceza Muhakemesinde Patırtılı ve Görüntü Bilişim Sisteminin Kullanılması Karşı Talimatname yürürlüğe girdi.

2011- Türk futbolunda, kulüplere verilen “seyircisiz karşılaşma cezası” dönemi, Fenerbahçe- Manisaspor karşılaşmasıyla sona erdi. Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı, kadınlara ve çocuklara açıldı.

2013- Itimat Genel Müdürlüğünün Dikmen’deki polis evine roketli atılım düzenlendi.

2016- Kanadalı ve Çinli vukuf adamları, fiber optik ağda bir yerden diğerine bilgiyi, fiziki seçme husus üzerine yüklemeden aktarmayı başardı.

2018- Seyir ve beyaz perde sanatçısı Ferdi Merter Fosforoğlu, 79 yaşında emrihak etti.

2020- Rasim Öztekin, Harp Okulu Cemil Topuzlu Kilitsiz Küreksiz Çekicilik Sahnesi’nde gerçekleştirilen törende, fars geleneğinin nişanesi namına akseptans edilen Yağır Hasan Efendi’nin kavuğunu, Izzet Çoruh’a devretti.

21 Ilkgüz

1903- İlk kovboy filmi Kit Carson’un prömiyeri MEMLUK’birlikte yapıldı.

1932- Koruma-i Etfal Cemiyetince düzenlenen “Doğuluca Güreş” karşılaşmaları Taksim Stadyumu’nda yapıldı.

1938- İlk televizyon bilim programı BBC’üstelik yayımlandı.

1943- Çizer Sedat Nuri İleri 55 yaşında öldü.

1943- İnönü Ansiklopedisi’nin önceki fasikülü yayımlandı.

1947- Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 işçi öldü.

1973- Musahabe tarihçisi Tahsin Arı öldü.

1975- Ressam ve âşık Bedri Rahmi Eyüboğlu, 62 yaşında mevt etti.

1980- Orgeneral Haydar Bağımsız, Şevket Başkanı Genel Sekreteri oldu. Ayrımsız dolaşma Başbakan Bülend Ulusu, hükümetini açıkladı.

1989- Beyaz Perde yönetmeni ve kameraman Ertem Eğilmez, 60 yaşında ölüm etti.

2000- Gazeteci yazar Ahmet Taner Kışlalı suikastında araca bombayı yerleştirdiği belirtilen Rüştü Aytufan, Sapanca’de yakalandı.

2011- Türk müziğine 80’in üstünde ürün kazandıran Ahmet Niyazi Şengül, Safranbolu’üstelik 85 yaşında hayatını kaybetti.

2015- Nijerya’nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletinin başkenti Maiduguri’de tıpkı camiye düzenlenen intihar saldırısında 54 birey hayatını kaybetti.

2016- Mısır’ın kuzeyinde Kefr Âdem-Şeyh’ten Akdeniz’e açılan göçmen teknesinin batması sonucu 204 sevimli hayatını kaybetti. Yola çıkarken kaç kişiyi taşıdığı adsız teknede mevcut 164 yaşama kurtarıldı.

2017- ÇAKER, desteklediği ÖSO’ya Deyrizor operasyonunda terör örgütü PKK/PYD ile akım ika teklifi yaptı. ÖSO grupları ise operasyonda yıldırı örgütüyle tıpkısı safta düzlük almayı reddetti.

2017- Meksika’nın başkenti Meksiko’bile meydana mevrut 7,1 büyüklüğündeki depremde 366 sevimli öldü, yıkılan binaların enkazından 52 hayat kurtarıldı.

2018- Suudi Arabistan’ın resmi göstergeç kanalında ilk kez benzeri avrat spiker ana vukuf bültenini sundu.

2020- Koronavirüs salgını nedeniyle Türkiye’da mart ayından bu yana vabeste olan okullar, anaokulu ve beş 1’inci sınıflarda karşı karşıya eğitim için kapılarını açtı.

2021- Japonya’de 107 yaşlarındaki Umeno Sumiyama ve Koume Kodama “tüvana arz yaşlı ikiz” kendisine Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.

22 Eylül

1520- Dokuzuncu Osmanlı Padişahı Güç Hükümdar Hak öldü.

1792- Fransa’da cumhuriyet altını car edildi.

1903- İtalo Marconi, kornet (cornet) dondurma külahının patentini aldı.

1908- Bulgaristan, Osmanlı’dan bağımsızlığını zar etti.

1919- Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası kuruldu.

1932- Gazeteci, edip, kompozitör Ahmet Rasim, 68 yaşında öldü.

1943- Ankara Olgun Fakültesi kuruldu.

1959- Avrupa ile MEMLUK arasındaki evvel telefon kablo hattı resmen açıldı.

1964- Toplumsal Demokrat Öğür kuruldu.

1964- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Yassıada hükümlüleri Bacanak Koraltan, Rüştü Erdelhun, Harbi Yatağan ve Nedim Ökmen’i esenlik sorunları nedeniyle affetti.

1980- İran- Irak savaşı başladı.

1985- Fransız hükümeti, 10 Temmuz 1985’te batan Greenpeace’e ait “Rainbow Warrior” gemisini, Fransız meçhul servisi ajanlarının batırdığını akseptans etti.

1993- New York Metropolitan Müzesi, “Karun Hazinesi”ni Türkiye’ye vurdumduymaz göndermeye karar verdi.

2000- Bakanlar Kurulu, Kopenhag Kriterleri ile koşut âdem hakları raporunu akseptans etti.

2001- Kompozitör ve enstrüman yorumcusu Fikret Kızılok, kalp hastalığı dolayısıyla tedavi gördüğü İstanbul Üniversitesi Tababet Fakültesi Hastanesinde 54 yaşında hayatını kaybetti.

2005- Beyaz Perde sanatçısı Tanju Korel, 61 yaşında İstanbul’de ahiret yolculuğu etti.

2007- Sinema oyuncusu Mualla Eksiksizlik Asıliskender, tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

2008- Tiyatro sanatçısı Hadi Çaman, İstanbul’birlikte kaldığı hususi bakımevinde 65 yaşında irtihal etti.

2011- Tuğamiral Yüksek Sadi Ünsal, Tümamiral Fikret Sıra, albaylar Sencer Başat ve Mehmet Koray Eryaşar ile Binbaşı Toplama Edvar, “Balyoz Planı” soruşturması kapsamında tutuklandı.

2011- KKTC Kabine, Türkiye Petrolleri Laedri Ortaklığı’na KKTC bahir yetki alanlarında petrol ve gaz arama ruhsatı verdi.

2012 – Feshedilen ARPALIK Tümen’nin Genel Başkanı Numan Kurtulmuş, Körfez Kongre Merkezi’nde planlı İstanbul İl Başkanlığı Istişare Meclisi ve Paydaşlık Toplantısı’nda DOĞRU Parti’ye katıldı.

2013- Endonezya’nın Güney Sumatra Adası’nın başkenti Palembang’üstelik planlı 3. İslami Tesanüt Oyunları’nda Türkiye, oyunları 23’ü altın koyulmak için toplanmış 103 madalyayla 5’inci tam bitirdi.

2015- Alman otomobil üreticisi Volkswagen, dünya genelinde 11 milyon dizel motorlu aracın tart testi manipülasyonundan etkilendiğini ve zararı karşılamak üzere kısaca 6,5 milyar avroluk bütçe ayırdıklarını bildirdi.

2017- Kocaeli/Kefken açıklarında içerisinde göçmenlerin bulunduğu tıpkısı balıkçı teknesinin batması sonucu 22 dirilik hayatını kaybetti.

2017- Milli atlet Aslı Çakırdoğan, doping nedeniyle Türkiye Atletizm Federasyonu Sıkı Müesses vasıtasıyla mevcudiyet boyu pistlerden men edildi.

2021 – 2019 “Cumhurbaşkanlığı Hars ve Konuşma Büyük Ödülleri”nin sahiplerinden mimar Prof. Dr. Doğan Kuban, Beykoz’daki evinde 95 yaşında hayatını kaybetti.

23 Eylül

1856- İzmir- Okumuş hattı demir yolu imtiyazı, benzeri İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demiryolu hattının imtiyazı 15 Ilk Teşrin 1950’de dolacaktı. Fakat hükümet bu hattı 30 Mayıs 1935’te satın aldı.

1939- Psikanalizin babası sayılan Sigmund Freud, Londra’bile öldü.

1942- Naziler, Auschwitz’te gazla kanlı katliamlarına başladı.

1947- Bulgaristan Partisi lideri Nikola Petkov asıldı.

1954- Gün Doğusu Almanya polisi, 400 kişiyi ESIR ajanı atılmak iddiasıyla tutukladı.

1996- Esas Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu’nun, evli erkeğin zinasına dokunulmazlık tanıyan maddesini fek etti.

2012- Milli motosikletçi Kenan Sofuoğlu, Acun Supersport Şampiyonası’nın 12. basamak yarışı Portekiz koşusunu ikinci sırada tamamlayarak sezonun bitmesine bire bir konkur kala şampiyonluğunu car etti.

2016- Kolombiya Ihtilalci Silahlı Güçleri (FARC) liderleri, Kolombiya hükümeti ile vardıkları barış anlaşmasını oy birliğiyle akseptans etti.

2017- Irak ve Suriye’ye sınır dışı cerrahi müdahale izni üzerine hükümete sunulan yetkinin aynı sene henüz uzatılmasına ait Başbakanlık tezkeresi TBMM Umumi Kurulunda akseptans edildi.

2018- Slovakya’birlikte gerçekleştirilen Acun Çoluk Çocuk Güreş Şampiyonası’nda Milli sporcu Arif Dikkat, erkin biçem 86 kiloda kızıl madalya kazandı.

2020- Manisa’daki Sidas Antika Kenti’nden yıllar ilk çalınarak İtalya’ya götürülen Lidyalılara ilişkin bin 800 almanak antik taş nezir yazıtı, Ekin ve Turizm Bakanlığının çabalarıyla 23 sene bilahare İtalya’nın başkenti Roma’dan THY’ye ilişik uçakla baştan Türkiye’ye getirildi.

2021- Somali Ulusal Tiyatrosu’nda 30 yıl aradan sonra baştan film gösterimi yapıldı. Payitaht Mogadişu’daki seyretme, iç savaşın başladığı 1991 yılından bu yana ilk defa seyircilerini ağırladı.

24 Ilkgüz

1566- On birinci Osmanlı Padişahı II. Esaslı kara tahta çıktı.

1882- İstanbul Beyazıt Kütüphanesi kuruldu.

1947- Hindistan’de Mütedeyyin mültecileri taşıyan şimendifer, Pencap sınırında durduruldu. Sihler, 1200 mülteciyi kurşuna dizdi.

1960- Efdal Hak Divanı kuruldu.

1973- Şilili şair Pablo Neruda, Santiago’dahi öldü.

1996- Türk laf müziği sanatçısı “Sanat Güneşi” Zeki Müren, 24 Eylül 1996’birlikte TRT İzmir Stüdyosu’nda katıldığı program sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu, 65 yaşında yaşamını yitirdi.

1999- 12 Mart 1971 Muhtırası’nda imzası bulunan eski Albeni Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur öldü.

2013- Pakistan’ın cenup ve güneybatısında meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki depremde 355 can öldü, 619 hayat yaralandı.

2015 – Kurban Bayramı’nın geçmiş günü Mina’üstelik iblis hakaret sırasında yaşanan izdihamda, resmi rakamlara göre 769 emanet hayatını kaybetti, 934 gönül bile yaralandı ancak İran, izdihamda ölenlerin sayısının 4 binden fazla olduğunu ileri sürdü.

2017- Almanya’bile umumi seçimin galibi yüzde 33 ile Nasrani Birlik partileri olurken, aşırı sağcı halkçı AFD ilk kez Federal Meclise girdi.

2021- Entelektüel’ın Didim ilçesindeki antika şehir Miletos’ta ölçülü hafriyat çalışmalarında, 2 bin 400 sene öncesine ilişik, dönemin toplumsal yapısına bakarak orta statüdeki insanların kullandığı melhuz iki konuta ulaşıldı.

2021- Dünyaca ünlü Brezilyalı hikâyeleme ve söz yazarı Paulo Coelho, Türkçe’ye “Okçu’nun Yolu” (The Archer) adıyla çevrilen akıbet kitabını olimpiyat şampiyonu milli sporcu Mete Gazoz’a adadı.

25 Eylül

1396- Sebep Bayezid, Niğbolu Zaferi’ni elde etti.

1561- Şehzade Bayezid idam edildi.

1911- İtalya, Osmanlı Devleti’ne cenk car etti.

1925- İstanbul’de, bıçkın teşkilatı hesabına çağcıl motorlu itfaiye aracı teşkilatı kuruldu.

1956- İstanbul’birlikte serbest çaplı istimlak çalışmaları başlatıldı.

1960- Yassıada’bile mevkuf kâin 3. Reisicumhur Kerem Bayar, kemeriyle intihar girişiminde bulundu. Bayar, gümrük kolcusu teğmen eliyle kurtarıldı.

1974- Marifet adamları, spreylerin ozon tabakasını fek ettiği üstüne uyarıda bulundu.

1979- Arjantin Cesamet Başkanı Juan Peron’un eşi Eva Peron’un yaşam öyküsünü anlatan “Evita” müzikalinin prömiyeri, Broadway Tiyatrosu’nda yapıldı.

1982- Türkiye’nin evvel karı büyükelçisi Çımbar Dinçmen, Amsterdam’de görevine başladı.

2001- Tekel’in Küba ile kuma kurduğu TEKA Sigar Fabrikası İstanbul’üstelik açıldı.

2005- “Yeryüzü Hareketli Ahali Oyunları Gösterisi” dalında Guinnes Rekorlar Kitabı’nda rekora aday olan Burdur’dahi 20 bin 328 yaşama dernekevi “Teke Zortlatması” oyununu aynı anda oynadı.

2011- Perge Antik Kenti’nden kaçırılan “Şaşkın Herakles” heykeli, 31 yıl sonra MEMLUK’den, Başbakanlık uçağı ile Türkiye’ye getirildi ve Antalya Müzesi yetkililerine teslim edildi.

2011- İspanya’nın doğusundaki Katalonya mahalle muhtarı yönetimi, 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren cemi Katalonya bölgesinde boğa güreşlerini yasakladı.

2012- Türk folk müziği bestecisi, söz yazarı ve yorumcu Neşet Ertaş, İzmir’dahi tedavi gördüğü hastanede 74 yaşında hayatını kaybetti.

2013- Bingöl M Tipi Ceza İnfaz Kurumunda aralarında yıldırı örgütü mensuplarının üstelik bulunduğu 18 tutuklu ve hükümlü tünel kazarak kaçma etti.

2017- Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), Irak Federal Mahkemesince anayasaya çapraz mevcut, BM, ABD ve Türkiye girmek amacıyla birçok ülkenin alın çıktığı “bağımsızlık referandumu”nu gerçekleştirdi.

2021- Katolik Kilisesinin Kanada’daki en son kuruluşu olan Piskoposlar Konferansı, bir asırdan çok süreyle federal hükümet yerine yönettiği leyli kilise okullarında meydana gelen suistimaller dolayısıyla ilk defa özür diledi.

Share: