Bartın’ın Amasra ilçesinde hesaplı Amastris Antik Kenti’ndeki kurtarma kazılarında antika Mısırlılara ilişkin olduğu değerlendirilen amulet (tılsımlı damga kaşe) bulundu.
Milli Eğitim Bilimi Bakanlığına 2014’te bağışlanan ve meslek inşaatı amacıyla temel kazılarına başlanan alanda 2017’bile, Roma dönemine ilişkin olduğu değerlendirilen bazen kalıntılara ulaşıldı. Bunun üstüne inşaat çalışmaları durdurularak alan esirgeme altına alındı.
Tarihi kalıntıların aktarılma yüzüne çıkarılması üzere haziranda Amasra Müze Müdürlüğü başkanlığında ve Bartın Üniversitesinin bilimsel danışmanlığında başlatılan istirdat kazıları sürerken, ünik (tek, eşi olmayan) aynı buluntuyla karşılaşıldı.
Piramidal mühür işaret formundaki amulet, 2 santimetrekare ve ehram şeklinde 0,9 santim yüksekliğe ehil. Amulette, adi uzanmış sıhhatli elde tutulan kılıç ve iki angıç ile harf karakterleri kabil çeşitli işaretler bulunuyor.
“Bu mührün ne anlamı taşıdığını araştıracağız”
Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Doç. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, gazetecilere, amuletin, milattan sonra 2. yüzyıla tarihlenen ve mermerden inşa edilen tıpkısı Roma yapısında ele geçirilen önceki ünik yayın olduğunu söyledi.
Amuletin, taban kısmı dördül, art kısmı piramidal formda ve obsidyen taşından mamul bir ürün olduğunu anlatan Çam, şu bilgileri paylaştı:
“Eserin taban kısmında, kürtaj çizgilerle betimlenmiş Darı dininden tanıdığımız Cenabıhak Bes’in betimlendiği ayrımsız figür düz aldığını görüyoruz. Eserin peş kısmındaysa demotik kendisine isimlendirilen çarkıt Darı dinindeki kod karakterleriyle tılsımlı sözlerin meydan aldığını görüyoruz. Eserin üzerindeki harf karakterleri de mahsus bu temaşa ettiği dehalet anlamını bel etmekte. Bire Bir nevi tılsımlı nesne namına, döneminde ayrımsız kişinin üzerinde taşıdığı, kötülüklerden, hastalıklardan sakınmak veya ne anlamda sığınmak istiyorsa o anlamda üzerinde taşıdığı bire bir şuurluluk olarak tanımlayabiliriz. Anadolu’da, kazılar sırasında Roma tabakasında bulunmuş biteviye olduğunu söyleyebiliriz.”
Çam, eserin bulunmasının arkeologlar açısından oylumlu ve heyecanlandıran bire bir evolüsyon olduğunu belirterek, “Bu mührün ne anlamı taşıdığını ve üzerinde haiz kişinin bire bir rahip mi din görevlisi mi olduğunu yahut bire bir kişinin sağlık ve asayiş üzere mı taşıdığını araştıracağız. Ihtimal bile lejyonda (Roma askeri irtibat) vazifeli tıpkısı askerin doğudaki görevi sırasında buraya getirip getirmediğini ortaya çıkaracağız.” diye niteleyerek konuştu.
