16 Ağustos’u 17 Ağustos’a bağlayan şeb meydana gelen 7.4 büyüklüğündeki büyük depremin acıları unutulmadı. Geceleyin yarısı yaşanan ve 45 saniye süren Marmara Depremi; Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce’bile yıkıma sebep oldu. Depremde ölen ve yaralananların beraberinde 5 bin 840 kişi bile kayboldu.

17 AĞUSTOS DEPREMİ İLE NELER YAŞANDI?

Resmi rakamlara göre depremde 18 bin 373 dirilik hayatını kaybetti, 48 bin 901 hayat da yaralandı. 5 bin 840 hayat da kayboldu. Yeniden resmi rakamlara bakarak Avcılar’bile 976 birey yaşamını yitirdi. İlçede aradan güzeşte 23 yıla rağmen mutedil riskli adına gösteren 354 bina, hasar durumunu ve umulur depremde çökme ihtimalini koruyor.

TÜRKİYE TARİHİNİN İKİNCİ SUNMA NAZIK DEPREMİ

23 yıl geçmiş 16 Ağustos’u 17 Ağustos’a bağlayan şeb, saat 03:02’dahi meydana mevrut 7.4 büyüklüğündeki hareket, Türkiye tarihinin yer balaban ikinci depremi olarak kayıtlara geçti. Yıldız Küçük Asya Fay Hattı’nın kırılmasıyla meydana gelen zelzele; İstanbul, Bolu, Bursa, Eskişehir, Kocaeli, Sakarya ve Yalova’da iri duygusal ve mülk kaybına illet oldu. Zelzele sonrası Sınır D Bilgi ekibi helikopterle İstanbul’un Avcılar ilçesinin üzerinde uçtu, yıkımın boyutunu gözler önüne serdi.

ART ARDA TELSİZ ANONSLARI

Sarsıntı gecesi Kocaeli Inanma Müdürlüğü ekiplerinin yaptığı konuşmalar felaketin boyutunu gözler önüne seriyor. İl genelinin alelacele lahzada herhangi bir mahallesinden duyuru eden ekipler yıkılan binaların olduğunu ‘155 Haber Merkezi’ne bildiriyor.

Ekipler yıkılan binaların olduğunu duyuru ederken, altında kalanların olduğunu ve çığlıkların geldiğini üstelik ifade ediyor. Dönemin Kocaeli Valisi Memduh Oğuz bire bir süre sonra telsiz konuşmalarına girerek itimat müdürlüğünün durumunu soruyor. Ekipler ise binada amiyane hasarın olduğunu, kendilerinin dışarıda bulunduğunu ifade ediyor.

Hareket gecesi polis güçleri telsizlerinde yaşanan diyaloglar şöyle:

– Merkez sarsıntı oluyor

– Anlaşıldı dikkatli olun

– Eşkal sakin olsun. İlçeler dahil, temas hasar, zayi var mı tayin ettirelim

– Burada ışıklar gitti

– Biçim 60 Evler’da abus deprem oldu

– Anlaşıldı. Doğrudur titiz olun

– Adliye lojmanlarının garp tarafında çatı komple yıkıldı

– Karakolun canip tarafında 4 kıvrım bina meşgul yıkıldı

– Şekil itfaiyeye hikmet verelim, faaliyete geçsinler. Tam görevlilerimizi göreve çağırın

– Benzinliğin bahçesindeki 4-5 kıvrım çatı ağız ağıza çöktü
– Terminal yanındaki çatı ağız ağıza çöktü. 5-10 gönül altında kaldı, inlemeler var. Biz müzaheret ediyoruz ama tamamen enkazın altındalar

– İGSAŞ sitelerinde 5 bükülmüş çatı önümde çökük duruyor

– Kalıp terminalde elektrikler ekşimik, kısmen yıkıklar kâin, tığ dışarıdayız

– NATO ve Denizciler Caddesi’nde kâh binalarda inkıraz var

– Anlaşıldı art tarafta yapı çöktü. Lojmanların oraya ambulans gelsin. Burada yaralılar var

– Ilbay Memduh Oğuz: Müdürlük binasının durumu nedir

– Kıytırık çapta hasarlar kâin. Hepimiz binayı boşalttık, itimat müdürlüğümüzde her can kaybı namevcut sayın valim

– Terminalin dip tarafında karı sıkışmış yardım istiyor

– Şekil tekrar deprem oluyor

200 BİN KİŞİ EVSİZ KALDI

Kestirmece 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 bölük ve 10 bin 901 aksiyon yerinin yıkıldığı depremden 16 milyona mail yaşama değişik düzeylerde etkilendi, 285 bin 211 ev ve 42 bin 902 hareket yerinde hasar tayin edildi.

KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ BAŞLATTI

Depremde İstanbul’üstelik 454 gönül yaşamını yitirirken Yalova, Düzce ve Gölcük’ten kentteki hastanelere getirilen yaralılardan hayatını kaybedenlerle bu aynı 981’e artık.

İstanbul’birlikte 1880 kişinin yaralandığı depremde 41 bine yakın hane ve hareket durumunda hasar oluştu, 18 bin 162 göz ölçülü ve aheste şiddetteki hasar yüzünden oturulamaz hale geldi.

Kentte antrparantez 3 bin 171 okuldan 820’si hasar gördü. Bunların 118’i itidalli, 13’ü ağır hasarlı olarak belirlendi. İstanbul’daki 10 bine yakın kamu binasının 1137’sinde birkaç, 387’sinde itidalli, 37’sinde ise dokunaklı hasar oluştu.

İstanbul’birlikte depremden sunu haddinden fazla uymazlık gören düz Avcılar oldu. İlçede 270 sevimli hayatını kaybederken yüzlerce güç birlikte yaralandı. 1823 bölük ve 326 aksiyon yerinin yıkıldığı ya üstelik kırıcı hasar gördüğü ilçede, 5 bin 106 hane ve 872 gelişim durumunda ılımlı hasar, 3 bin 685 konut ve 461 hareket durumunda hafif hasar meydana geldi.

Bakanlıklar ile TOKİ ve farklı kurumların hareket birliğinde yapılan kentsel transformasyon çalışmalarıyla depremin yaraları nazik oranda sarıldı. TOKİ, şehremaneti ve özel sektör aracılığıyla yıkımın yaşandığı kentlerde, sarsıntı yönetmeliğine akla yatkın binlerce bakir göz nesir edildi.

Ilkin okullar ve hastaneler gibi kamu binaları gelmek üzere belli belirsiz hasarlı binalar depreme alın güçlendirildi.

KOCAELİ’DA DEPREMİN İZLERİ SİLİNDİ

Binlerce insanın yaşamını yitirdiği, sülale ve gelişim yerinin yıkıldığı Kocaeli’de, depremin arkası sıra facianın kırıcı izleri ortadan kaldırıldı. Depremde sunu kilolu yıkımın yaşandığı şehirde sarsıntı yönetmeliğine makul binlerce bölük düz yazı edildi.

Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında Taşmak, Haliç ve İzmit özellikle görünmek üzere bir nice ilçede yeni projeler hayata geçiriliyor.

Bu kapsamda çatı stoku açısından genişlik riskli bölgelerden biri olan Cedit Mahallesi’nde başlatılan “Yerinde Kentsel Inkılap Projesi” ile 1105 adalet sahibinin evleri yeniden yapılacak.

Kasaba, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesince akçalanmış edilen projede, 494 binada oturan türe sahiplerinin boşaltma edilmesiyle yadımlama çalışmaları yapıldı.

Kıyamet ve Evgin Format Yönetimi Başkanlığı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Gebze Beceri Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü hisse senedi birliğinde hazırlanan “Kocaeli İli Afet Zararlarının Azaltılmasında Düşüncesiz Şehir Uygulaması Projesi” kapsamında “müstacel müdahale” ve “erken uyartı” sistemi kurulması için icraat bitmeme ediyor.

Yine şehrin değişik noktalarına kurulan 41 deprem kayıt istasyonundan elde edilen verilerle yer sarsıntısı haritaları ve master planlar hazırlanıyor, riskli alanlar izleniyor.

SAKARYA’DE YATAY KENTLEŞME

Depremin genişlik haddinden fazla etkilediği ikinci memleket olan Sakarya da kentsel dönüşüm ve farklı çalışmalarla depremin izlerini sildi.

Facia sonrası başlatılan çalışmalarla 15 Temmuz Camili, Korucuk ve Karaman mahallelerinde Vilayet ve gayrı resmi kurumların bile içerisinde bulunduğu “bakir yerleşme bölgesi” oluşturuldu.

TOKİ marifetiyle sarsıntı yönetmeliğine makul konutlar nesir edilirken Büyükşehir Belediyesi da Yenikent Park Yeri, Yenikent Kültür Merkezi ve Korucuk Park Yeri kabil toplumsal donatı alanlarını kente kazandırdı.

Sakarya’birlikte muhtemel depremleri en az kayıpla atlatabilmek üzere “yatay kentleşme modeli” kararlılıkla uygulanmaya bitmeme ediliyor. Analog sayesinde çokça bükülmüş binalara mezuniyet verilmezken site sakinleri deprem yönetmeliğine akla yatkın konutlarda güvenle yaşamlarını sürdürüyor.

Endüstri ve ekincilik alanındaki yatırımlarıyla adından meze ettiren Sakarya, kentsel dönüşümde da Türkiye’ye yaşıt oluyor. Bu kapsamda Erenler ilçesine ilişkin Yenimahalle ve Küpçüler mahallelerinde 666 dönüm alanda 9 etaptan oluşan “Erenler Belediyesi Kentsel Transformasyon Projesi” hayata geçirildi.

Yıkılanların yerine yapılan konutlar hak sahiplerine verilirken uray bütçesiyle adım etap gerçekleşen projede icraat bitmeme ediyor.

Büyükşehir Belediyesi, beklenen afetlere tedarikli olunması üzere kente Facia Eş Güdüm Merkezi (AKOM) dahi kazandırdı. AKOM, umulur afet yerinde akse merkezi kendisine bakım sunacak. AA