20 hayat can vermişti! Mardin’deki azılı kazanın nedeni belirlendi

Derik ilçesinin Üçyol mevkisinde 20 Ağustos’ta kaza fail araçlara engelleme edenlere tırın çarptığı olayla ilgilendiren planlı soruşturma kapsamında eksper raporu tamamlandı. Raporda, geçmiş kazada U.G. idaresindeki tırın kaldırımda yürüyen 4 kişiye çarptığı ve olayda 4 kişinin yaşamını yitirdiği belirtildi. İkinci kazanın ise Y.Ş. yönetimindeki tırın geçmiş kazada yaralananlara müzaheret amacıyla toplanan vatandaşlara çarpması sonucu meydana geldiği tamlanan raporda, 16 kişinin dahi bu olayda hayatını kaybettiği kaydedildi.

YOLDA HEP UYARICI LEVHALAR ASILI DURUMDA

Bilirkişi raporunda trafik kazasının 47-75 toprak yolunun (Mazıdağı-Derik yolu) Derik merkezinden geçen kısmında meydana geldiği tabir edildi. Yolun zemininin asfalt kaplama olduğu, öğün şerit çizgisinin bulunduğu, yolda iş olduğundan mukassem yolun Derik istikametinin iki cepheli yerine kullanıldığı kaydedilen raporda, “Trafik akışının Derik istikametine iki taraflı yerine verildiği, iki yönlü yerde mukteza trafik bel ve levhaların bulunduğu, araçların kaymakamlık mahalline geldiği istikamette 6,1 kilometrelik akıntı bulunduğu, sefer üzerinde eğimin yüzde 10 olduğunun gidiş geliş levhaları ile belirtildiği, yordam limitinin say yapılan alanda 30 km/s’e (kilometre/saat) düşürüldüğü ve buna dayalı yordam tahdit levhasının bulunduğu tespit edildi.” bilgisine düzlük verildi.

İLK KAZAYA KARIŞAN TIRDA 278 KİLOGRAM YÜK FAZLALIĞI TESPİT EDİLDİ

İlk kazaya karışan U.G’nin idaresindeki tırın dara ağırlığının 27 bin 60 kilogram olduğu fakat nısıf römork ile taşıyabileceği maksimum yükün 26 bin 782 kilo adına tayin edildiği tamlanan raporda, araçta 278 kilo fazla yükün bulunduğu, ikinci kazaya müdahil tırda ise tonaj aşımının bulunmadığı kaydedildi.

ARAÇLARIN TAKOGRAFLARI İNCELENDİ

Bilirkişi raporunda kazaya müdahil iki tırın takograf (hızölçer) cihazlarıyla ait bile inceleme yapıldığı anlatım edildi. Raporda, ilk kazadaki tırın takometre cihazlarıyla ilgili şu yorum düz aldı: “Tırların takometre incelemelerinde, kazaya müdahil önce tırın parçalanan ve hareketlilik aksamı beis gören maşa, takometre teknisyeni eşliğinde söküldüğünde içerisinde çoban kartının bulunmadığı, nedeniyle araçtan 24 saatlik çoban bilgileri alınamadığı, bunun adına takografın sürücüsüz adına kaydettiği verilerin çıktıları alındığı, ilgilendiren takografın 24 saatlik açar çıktısında aracın 83 kilometre kere aldığı görüldü. Takograftan alınan 24 saatlik dil çıktısında 11 saat 26 zaman sürüş bilgisi, 12 saat 34 zaman mücahede bilgisi göründüğü, 2918 az Karayolları Trafik Kanununun 49’uncu maddesine bakarak ticari amaçla angarya ve sâri haiz araçların sürücülerinin 24 saatte arz çok 9 saat açkı kullanabildiği, araçtan alınan 24 saatlik dil çıktısında 11 saat 26 dakika sürüş göründüğü fakat bu 11 saat 26 dakikalık sürüşün takografta çoban kartı bulunmadığından hemen U.G. mi yoksa U.G. ile ayrıksı sürücülere mi ait olduğunun belirleme edilemediği belirlendi.”

Görüngü yerinde yapılan incelemede önce tırın kaymakamlık anındaki hızının 126 km/s (kilometre/saat) olduğu anlatım edilen raporda, şöyle denildi: “Vasıta üzerinde yapılan incelemede fren sisteminin eski teknoloji ürünü olan kampanalı fren sistemi olduğu tayin edilmiştir. Fren sistemi kampanalı olan araçları kullanan sürücülerin hele iki canlı tıpkısı şekilde eğimli yollardan inerken ara bulucu bağan viteste kullanmaları, vites yükseltmeden motor freni ile ilerlemeleri ve sıkça frene basarak fren sisteminin begayet ısınarak baypas kalmasına etmen olmaması gerekmektedir. Konkre olayda üzerinde 27 bin 60 kilogram denge mevcut çekicinin ilçe mahallinin 6,1 kilometre gerisinde başlayan cereyanlı yola girmeden geçmiş (yüzde 10 eğiklik levhası bulunan) vites küçültmesi, küçülen vitesin motora yaptığı baskıyla haddinden fazla bir iki üstelik frene basarak rampayı inmesi gerekirdi fakat sürücünün kullanma hatası yaptığı gebe ayrımsız şekilde eğik yolda kaza hesabına yaklaşana büyüklüğünde faziletkâr viteste ve yolun gerek ve şartlarına yaraşmayan tıpkısı hızda frene bas çek yaparak ilerlediği, kampanalı fren sisteminin ötede ısınarak köprüleme kalmasına bozukluk olduğu anlaşılmaktadır.”

İKİNCİ KAZAYA KARIŞAN TIRIN TAKOGRAFINDA GÜDÜCÜ DENEYLI BULUNMADI

Kazaya karışan ikinci tırın takometre incelemesinde, parçalanan ve cümbüş aksamı engel gören cihazın, uygulayımcı eşliğinde araçtan söküldüğü belirtilen raporda, alet içerisinde güdücü kartının bulunmadığı, takografın “out” konumunda olduğu, dolayısıyla araçtan 24 saatlik güdücü bilgilerinin alınamadığı, bunun yerine takografın sürücüsüz adına kaydettiği verilerin çıktıları alındığı rapor edildi. Takograftan alınan 24 saatlik araç çıktısında 11 saat 1 dakika sürüş bilgisi, 1 saat 45 zaman emek ve 11 saat 14 an dinlenme bilgisi göründüğü kaydedilen raporda, tırdan alınan 24 saatlik komütatör çıktısında 11 saat 1 dakikalık sürüş görünmesine rağmen aracın takometre kayıtlarında kilometre bilgisinin değişmediği ve “0” kilometre misil aldığının görüldüğü belirtildi.

Takograflardan ivinti-antlaşma grafiği çıktısı alınamadığı fakat konkre olayda Şehir Asayiş Idare Sistemi görüntülerinden aracın kaymakamlık hesabına yaklaşırken yapmış olduğu averaj hızın hesaplanabildiği, 2,6 kilometre yoldaki ortalama hızının 126 km/s olduğunun belirleme edildiği tamlanan raporda, şu ifadeler düzlük aldı: “Vasıta üzerinde yapılan incelemede fren sisteminin sakat teknoloji ürünü olan kampanalı fren sistemi olduğu belirleme edilmiştir. Fren sistemi kampanalı olan araçları kullanan sürücülerin özellikle hamile tıpkı şekilde cereyanlı yollardan inerken uzlaştırıcı düşük viteste kullanmaları, vites yükseltmeden motosiklet freni ile ilerlemeleri ve sık sık frene basarak fren sisteminin sivri ısınarak köprüleme kalmasına etken olmaması gerekmektedir.

Kaza sonrası otoparka çekilen cazip ve yarı römork incelendiğinde, aracın yarı römorkuna revan ve römorktaki fren sisteminin çalışmasını sağlayan hava hortumunun plastik kelepçeyle sıkılmak suretiyle baypas bırakıldığı yaniçekicinin kaza mahalline gelirken hemen gururlu kısmının fren sisteminin çalıştığı, yarı römorkun fren sisteminin çalışmadığı anlaşılmaktadır. Bu hortumun devre dışı bırakılması nısıf römorkun freninin çalışmasını engellediği üzere imdat freninin dahi çalışmasını engellemektedir.”

SÜRÜCÜNÜN ZORUNLU SRC VE PSİKOTEKNİK BELGELERİ EKSİK

Raporda ayrıca önceki kazaya karışantır sürücüsü U.G’nin Karayolu Transfer Kanununa göre ticari miftah kullanmaya hadim Mesleki Ustalık Belgesi (SRC) ve benzeri kanuna göre zorunlu olan psikoteknik yorum belgesinin bulunmadığı, ikinci kazaya karışan sürücünün ise hem SRC’sinin hem bile psikoteknik değerlendirme belgesinin bulunduğu kaydedildi.

TIRLARIN BİRİ 126, DİĞERİ125 KM/S HIZLA KAZA MAHALLİNE GİRMİŞ

Raporun serencam ve kanaat bölümünde, tır sürücüsü U.G’nin üzerinde 27 ton gübre yüküyle Mazıdağı ilçesinden Derik ilçesine seyri sırasında ilçe namına 6,1 kilometre mesafede kâin yüzde 10 cereyanlı yola girdiği, seyri sırasında kullanım hatası yaparak çekicinin fren sistemi elemanlarının ötede ısınarak devre dışı kalmasına neden olduğu belirtildi. Fren sistemi ölçüsüz ısınmaktan baypas artmış aracın 126 km/s çabucak ilçe mahallinde bulunan kavşağa methal yaptığı bilgisine saha verilen raporda, “O esnada önüne çıkan araçlara (ışıkta beklemekteyken yeşil ışıkla birlikte akıntı haline güzeşte 3 dil) çarpmamak amacıyla yönelteç hakimiyetini kaybetmesi ve yoldan çıkarak kaldırımda revan ve öğün dışında kâin 4 adet yayaya çarparak ölümüne illet olduğu belirleme edilmiştir.” denildi.

İlk kazadan 33 dakika sonradan tır sürücüsü Y.Ş’nin bile üzerinde 26 ton basma yüküyle önceki kaza yapan araçla tıpkı istikametten Derik ilçesi istikametine seyri sırasında ilçe hesabına 6,1 kilometre mesafede bulunan yüzde 10 akıntılı yola girdiği, seyri sırasında kullanma hatası yaptığı kaydedildi.

Raporda şu değerlendirmeye düzlük verildi:

“Çekicinin fren sistemi elemanlarının aşırı ısınarak köprüleme kalmasına hastalık olduğu, fren hep elemanları müfrit ısınmaktan baypas kalık aracın averaj 125 km/s hızla kaymakamlık mahallinin 373 metre gerisindeki viraja geldiğinde nısıf römorkun sıhhatli lastiklerinin yaya kaldırımı bordur taşlarına çarptığı, çarpmanın etkisiyle lastiklerin patladığı, ilk kazada yaralananlara arkalama için mevrut vatandaşlar ve işyar amme görevlilerinin patlama sesiyle sağa sola kaçışmaya başladığı, çevirici sürücüsü B.T’in birlikte sesi duyarak aracıyla kaçmaya çalıştığı, kaçarken kat kenarından ayrımsız yayanın aracın önüne makul koştuğu, B.T’nin frene bastığı ancak yayaya çarptığı, yayanın yere düştüğü, henüz sonradan Y.Ş. idaresindeki çekicinin B.T. idaresindeki araca, yere sakıt yayaya ve görüngü yerinde kâin vatandaşlara ve kamu görevlileri ile araçlara çarparak yoldan çıktığı ve bir aksiyon yerine çarparak durduğu tayin edilmiştir.”

Raporun akıbet kısmında ise arka arkaya yaşanan iki kazada, matbu iki canlı iki tırın sürücüsünün seyir sırasında kullanma hatası yaptığı, yola müstelzim dikkati vermediği, ikaz levhalarını dikkate almadığı, erdemli viteste rampayı inmeye çalışırken hızdan kaynaklı namına frene “bas çek” yaparak kampanalı fren sistemi elemanlarının ötede ısınmasına ve baypas kalmasına illet olduğu belirtildi. Raporun “amme görevlileri ile kurumlar açısından” kısmında ise şu istimara yapıldı: “İlk kazadan sonradan fenomen hesabına vukuf fail görevlilerin fenomen adına şerit çektiği, mukteza işaretlemelerin yapıldığı, üstünde resmi yelek mevcut iki görevlinin trafiği sıralama ederek gelen araçları ihtar ettiği anlaşılmaktadır. Bu haliyle kazaya müdahale fail amme görevlilerinin kazanın oluşumuna ağırlık eden gelişigüzel taban ihlalleri ile ihmallerinin bulunmadığı fikir ve kanaatine varılmıştır.”



Share: